Katika siku za hivi karibuni, kwenye kampeni ya uchaguzi wa rais wa Marekani, kuna wimbi kubwa la mijadala na maoni yanayoangazia ushindani kati ya Donald Trump na Kamala Harris. Ingawa maoni na takwimu za kura zinaibuka kila wakati, je, ni kiasi gani ya taarifa hizo zinaweza kuaminika? Katika makala hii, tutachunguza jinsi umakini wa maoni unavyoweza kuathiri matokeo ya uchaguzi, huku tukitegemea maoni ya mtaalamu wa siasa, Christian Lammert. Tukianza na mandhari ya kisiasa nchini Marekani, uchaguzi huo unakuja wakati ambapo Trump, aliyekuwa rais, anajitahidi kurejea katika ofisi hiyo, huku Harris, ambaye ni makamu wa rais, akijiandaa kuhamasisha wapiga kura wa Democratic. Katika kila kona ya nchi, utafiti wa maoni unaripoti matokeo yanayoonyesha ushindani mkali kati ya wawili hawa, lakini lengo letu hapa ni kuelewa kwa undani kama maoni haya yanaweza kutolewa kama picha halisi ya kile kinachoweza kutokea kwenye uchaguzi. Lammert anasema kuwa, kwa kawaida, utafiti wa maoni unatoa picha ya hali ilivyo wakati wa uchunguzi.
Inaweza kuwa na maana kwamba ni vigumu sana kutoa makadirio halisi ya kile kitakachotokea siku ya uchaguzi. Hali hii imekuwa dhahiri katika uchaguzi wa mwaka 2016, ambapo Hillary Clinton alionekana kuwa na faida katika maoni, lakini alishindwa katika uchaguzi halisi. Hii inafanya watu wengi kuwa na wasiwasi kuhusu kujitolea kwao katika kupiga kura, na hivyo kuleta wasiwasi kuhusu uhalali wa maoni yanayotolewa. Kwa upande wa Trump, kwa mfano, anaonekana kujiamini sana na mara nyingi anajigamba kuhusu uongozi wake katika maoni. Hata hivyo, kama Lammert alisisitiza, umuhimu wa umma wa utafiti wa maoni ni swali linalohitaji kuangaziwa.
Trump anashinda katika maoni mengi, lakini ukweli ni kwamba maoni haya mara nyingi yanategemea watu waliotajwa kama wapiga kura bila kujua kama watashiriki kwenye uchaguzi au la. Hii inamaanisha kwamba kuna uwezekano mkubwa wa kutokuwepo na usahihi katika matokeo hayo. Wakati ambapo Harris anapiga hatua nzuri katika maoni, ni muhimu kufahamu kuwa ushindani wa kweli unakuja kutokea katika majimbo ya swing—majimbo ambayo yanaweza kwenda upande wowote. Harris ameweza kujiweka katika nafasi nzuri katika baadhi ya majimbo hayo, lakini kama Lammert alivyosema, maoni yanaweza kubadilika siku hadi siku. Hali hii inaongeza ugumu katika kuandika mashairi kuhusu kinachoendelea.
Ikumbukwe kwamba maoni yanaweza kuwa na makosa yaliyokithiri, huku hayo makosa yakifikia hadi asilimia 4 katika nyingi ya tafiti. Hii inaashiria kwamba, kwa mfano, ikiwa Harris anaongoza kwa asilimia 1, inaweza kumaanisha kwamba Trump anaweza kuwa mbele kwa asilimia 3 katika hali halisi. Ndiyo maana ni muhimu kuweka katika akili kiwango cha makosa yanayohusishwa na utafiti wa maoni, hasa linapokuja suala la uchaguzi wa rais. Lammert anatoa mfano wa uchaguzi wa 2016, akisema kuwa maoni yalikuwa sahihi sana, lakini yalitafsiriwa vibaya. Clinton alishindwa, ingawa alishinda katika kura za umma.
Hii ilikuwa kutokana na Trump kufanikiwa katika majimbo muhimu kama Michigan, Wisconsin na Pennsylvania—majimbo ambayo mara ya mwisho yalihamishwa na Republican ilikuwa katika miaka ya 1980. Katika uchaguzi wa 2024, mapenzi ya wapiga kura yanaweza kuelekea kwa Harris, lakini bado kuna hatari kwamba maoni haya yanaweza kuwa na kasoro kama ilivyokuwa kwa Clinton. Pamoja na hali hiyo, Lammert anasisitiza kuwa maoni yanaweza kutofautiana sana kulingana na umakini wa tafiti zinazofanywa. Kumbuka, tafiti sahihi zinahitaji mifano bora ya kihesabu ambayo yanapaswa kubadilishwa mara kwa mara ili kuhakikisha umakini. Tafiti za uchaguzi wa 2020 ziliweza kuwa sahihi zaidi kutokana na ufahamu huo.
Kuhusu siasa za kampeni, Harris anahitaji kuendelea kuwa na nguvu katika kujenga ushawishi katika maeneo yanayoashiria kuwa na mwingiliano mkali wa kisiasa. Usitishaji wake wa kampeni unategemea uwezo wa kujiweka kama chaguo linaloweza kuwa mvuto kwa wapiga kura wengi—hiki ni kipengele muhimu kama anataka kuwa na ndoto ya kumshinda Trump. Katika muktadha wa kisiasa wa Marekani, ni dhahiri kuwa maoni yanaweza kuathiriwa na matukio ya kisasa, kama vile kampeni za TV, matukio ya kisiasa, na hata mitandao ya kijamii. Kwa hivyo, ni muhimu kwa wapiga kura kuelewa kuwa utafiti wa maoni ni chombo cha kueleza hali halisi ya wakati fulani na si lazima ni ramani sahihi ya ule uhalisia wa siku ya uchaguzi. Katika kauli ya mwisho, Lammert anatoa mwanga wa matumaini kwa wanachama wa Democratic, akisema kuwa maoni yanaweza kumsaidia Harris kwa upande wa kupanga kampeni yake.
Cha maana ni kwamba wapiga kura wanapaswa kuelewa kuwa hata kama maoni yanaonyesha mwelekeo fulani, matokeo ya mwisho yanaweza kuwa tofauti. Hivyo, ni muhimu kwa kila raia kushiriki katika uchaguzi wa mwaka 2024, ili kile ambacho waandishi wa habari na wataalamu wanatoa kama maoni kisihusishwe na matokeo halisi. Kwa mwisho, ushindani kati ya Harris na Trump ni wa kukata na shoka, na maoni hayawezi kutumiwa kama ukweli wa mwisho. Serikali ya Marekani inategemea sauti ya wapiga kura, na ni jukumu lao kuhakikisha sauti zao zinapotolewa. Hivyo, kila mmoja anapaswa kuchukua hatua na kushiriki katika uchaguzi, pasipo kuangalia tu matokeo ya maoni yaliyopo.
Sasa ni wakati wa kila mmoja kujaza sauti zao kwenye masanduku ya kura na kutengeneza historia.
