Katika maendeleo ya hivi karibuni yanayohusiana na sekta ya fedha za kidijitali nchini India, Idara ya Kiwango cha Fedha (FIU) imetoa taarifa muhimu kwa majukwaa tisa ya fedha ya крипto, ikiwa ni pamoja na mashuhuri Binance na Kucoin. Taarifa hii inakuja baada ya kubainika kuwa majukwaa haya hayajajiandikisha kama wahusika wanaoripoti chini ya sheria za kupambana na utakatishaji fedha. Mbali na Binance na Kucoin, majukwaa mengine yanayoulizwa na mamlaka ni Huobi, Kraken, Gate.io, Bittrex, Bitstamp, MEXC Global, na Bitfinex. FIU ya India, ambayo inawajibika kwa kuchambua na kusambaza taarifa kuhusu shughuli za kifedha ambazo zinaweza kutoa wasiwasi, imeandika barua kwa Wizara ya Mawasiliano na Teknolojia ya Habari (MeitY) ikilitaka kulifunga jukwaa la mtandaoni la majukwaa haya.
Huu ni uamuzi wa kwanza wa aina yake ambao unalenga kuhakikisha kwamba wadau wote katika sekta hii wanafuata sheria zinazopangwa na serikali. Katika mwaka wa 2023, serikali ya India ilichukua hatua kubwa kwa kuleta huduma za fedha za kidijitali chini ya sheria ya PMLA (Prevention of Money Laundering Act), 2002. Sheria hizi zinawataka wahusika wote wa huduma za mali za kidijitali, iwe wa ndani au wa nje, kujiandikisha kama wahusika wanaoripoti. Sheria zinasisitiza juu ya uwazi katika shughuli za kifedha na kudhibiti matumizi ya fedha hizi katika shughuli haramu kama vile utakatishaji fedha na ufadhili wa ugaidi. Wakati ujio wa fedha za kidijitali umekua kwa kasi, bado kuna wasiwasi mkubwa kuhusu jinsi zinavyotumika na kusimamiwa.
Katika muktadha huu, majukwaa haya tisa yanashutumiwa kwa kushindwa kujisajili na kufuata sheria za PMLA, jambo ambalo linaweza kuathiri wahusika wote wa sekta hii. Kila jukwaa lina wajibu wa kuhifadhi rekodi za mstanda wa KYC (Know Your Customer) na kuwasilisha ripoti za shughuli za kifedha kwa Idara ya Mapato ya India. Kusahau ama kufumbia macho wajibu huu kunaweza kupelekea hatua kali kutoka kwa serikali, ikiwemo kufungiwa kwa majukwaa hayo. Kwa mujibu wa maafisa wa FIU, hatua hii inajumuisha kusisitiza umuhimu wa uwajibikaji na ushirikiano dhidi ya utakatishaji fedha na shughuli zisizo za kisheria. “Majukwaa haya yanatakiwa kuzingatia sheria zilizopo ili kuweza kuendelea kutoa huduma zao nchini India,” alisema afisa mmoja wa FIU katika taarifa yake.
Hatua hii ya FIU inaonyesha jinsi serikali ya India inavyoshughulikia kwa makini changamoto zinazoambatana na teknolojia za kifedha. Mwaka huu, majukwaa 31 ya fedha za kidijitali yamejiandikisha na FIU, ikiwa ni pamoja na CoinDCX, WazirX, na Zebpay. Hata hivyo, licha ya juhudi hizo, uhalifu wa mtandaoni unazidi kukua. Ongezeko la uhalifu katika sekta ya fedha za kidijitali limechochea wito kutoka kwa viongozi wa fedha nchini, ikiwemo Benki Kuu ya India (RBI) ambayo ina wasiwasi kuhusu hatari zinazoweza kuibuka kutokana na matumizi yasiyo sahihi ya fedha za kidijitali. Jambo lingine linalosababisha wasiwasi ni sera za ushuru zinazohusiana na fedha za kidijitali.
Serikali imewekeza katika mfumo mzito wa ushuru kwa bidhaa za kifedha za kidijitali, ukijumuisha asilimia 1 ya kodi iliyokatwa chanzo (TDS) kwa shughuli za fedha za kidijitali zinazozidi INR 10,000, na asilimia 30 ya ushuru kwa faida. Hatua hizi zimeongeza mzigo wa kifedha kwa wadau wa sekta hii, na kuzidisha changamoto za kiuchumi walizokabiliana nazo. Nohali, mfumo huu wa ushuru umeathiri biashara na wateja wengi ambao walikuwa wakijihusisha na biashara za fedha za kidijitali. Baada ya kuanguka kwa baadhi ya mabingwa wa fedha za kidijitali kama vile FTX, hali ya soko imekuwa ngumu zaidi. Kuanguka kwa FTX kumesababisha kupungua kwa uaminifu katika sekta hii, huku wadau wakiondoa fedha zao na kuwa na wasiwasi kuhusu usalama wa mali zao.
Mifano kama hii imepelekea baadhi ya majukwaa kama Pillow na WeTrade kusitisha shughuli zao mwaka huu. Hata hivyo, kuna matumaini. Kama serikali inavyoendelea kuimarisha udhibiti wake, wadau wanaweza kupata fursa mpya. Iwapo vinara wa fedha za kidijitali watatekeleza sheria na kuwa na uwazi, wanaweza kuondoa wasiwasi wa serikali na kuvutia wawekezaji wapya. Sekta ya fedha za kidijitali ina uwezo mkubwa wa kusaidia uchumi, lakini inahitaji usimamizi mzuri na uhusiano mzuri na mashirika ya serikali.
Katika mazingira haya, ni muhimu kwa wadau wote wa sekta hiyo, ikiwa ni pamoja na viongozi wa ripoti, sera za kifedha, na watumiaji, kuelewa sheria zinazoweka ili kuhakikisha wanatumia teknolojia hizi kwa njia muafaka. Kushirikiana na serikali na kuhakikisha kuwa sheria zinazingatiwa ni hatua muhimu katika kuhakikisha ustawi wa fedha za kidijitali nchini India. Aidha, ni jukumu la kila mtu, kutoka kwa watengenezaji wa sera hadi kwa wahusika wa fedha za kidijitali, kujenga mazingira ya kisheria yanayowezesha ubunifu na ukuaji katika sekta hii. Wakati serikali inatafuta kuboresha wachumi wake na kuzuia matumizi mabaya, wadau wa fedha za kidijitali wanapaswa kujiandaa kuhamasisha watu kuhusu umuhimu wa uwezekano wa teknolojia hizi na manufaa yake kwa ajili ya maendeleo ya uchumi wa kidijitali. Kwa hivyo, hatua ambayo FIU imechukua kama sehemu ya juhudi za kuimarisha sheria za fedha za kidijitali ni muhimu na inahitaji kuungwa mkono na wadau wote.
Huu ni wakati wa kuimarisha mfumo wa fedha wa kidijitali na kuhakikisha kuwa unatoa faida kwa wote, huku ukilinda mazingira ya uchumi na jamii kwa ujumla.
