Katika ulimwengu wa sarafu za kidijitali, Bitcoin na Dogecoin zimetambulika kama miongoni mwa sarafu maarufu zaidi. Hata hivyo, licha ya umaarufu wake, hizi sarafu zimekuwa zikikabiliana na changamoto kadhaa, hasa katika suala la upanuzi na kasi ya miamala. Katika kipindi cha miaka kadhaa, teknolojia za uuwazi wa sifuri, maarufu kama zero-knowledge proofs (ZKPs), zimeanza kuibuka kama suluhisho linaloweza kuboresha ufanisi wa watu hawa. Mwandishi Carter Feldman, ambaye ni m разработчик wa QED Protocol, anazungumza nasi kuhusu jinsi teknolojia hii inaweza kuboresha kasi ya miamala hadi 300ms kwa Bitcoin na Dogecoin. Ulimwengu wa sarafu za kidijitali unakua kwa kasi na inakadiriwa kuwa na ongezeko la asilimia 65.
5 kila mwaka. Hata hivyo, pamoja na ukuaji huu, matatizo ya upanuzi na usalama yanaendelea kuibuka, na kuathiri uwezo wa sarafu hizi kufanya miamala kwa ufanisi. Bitcoin, kwa mfano, mara nyingi imekuwa na matatizo ya kubeba kiasi kikubwa cha miamala ndani ya muda mfupi, huku Dogecoin ikibadilika kuwa maarufu zaidi kama sarafu ya burudani. Teknolojia ya zero-knowledge, hasa zk-SNARKs na zk-STARKs, inatoa mwelekeo wa baadaye wa sarafu hizi. Hizi ni teknolojia zinazowezesha mtu mmoja, anaye pigania ukweli wa taarifa fulani, kuwathibitishia wengine bila kufichua maelezo mengine.
Hivyo basi, inawezekana kudhibitisha kuwa muamala umefanyika bila kufichua maelezo muhimu kama vile kiasi au washiriki katika muamala. Carter Feldman anaeleza kuwa QED Protocol ni mfano mzuri wa jinsi teknolojia ya zero-knowledge inaweza kutumika kwa Bitcoin na Dogecoin. Sarafu hizi zimekuwa na hamu ya kuboresha kasi na gharama za muamala, na sikuzote wamekuwa wakikabiliwa na changamoto hizi kwa muda mrefu. Kufanya kazi na mifumo kama zk-SNARK na zk-STARK hakukuwa rahisi, lakini ni mchakato wa umuhimu mkubwa kwa ajili ya ukuaji wa sarafu hizi. Zk-SNARKs ni mifano moja ya teknolojia ya zero-knowledge inayotumiwa.
Hizi ni taarifa fupi na zisizo za mawasiliano. Wakati mthibitishaji anapopokea ushahidi, haihitaji mawasiliano ya ziada kati ya pande hizo mbili, kitu kinachorahisisha mchakato wa kuthibitisha muamala. Hata hivyo, hukabiliwa na changamoto ya awali inayoitwa trusted setup, ambayo inaweza kuleta wasiwasi kuhusu usalama wa mfumo. Kwa upande mwingine, zk-STARKs ni mabadiliko ya teknolojia hii ambayo yanaondoa haja ya awali ya trusted setup, huku yakiimarisha usalama na uwazi. Hii ina maana kuwa sarafu za kama Bitcoin na Dogecoin zinaweza kumudu muamala wa haraka zaidi, kwa uwazi na kwa usalama.
Huduma hizi zinawapa wanachama wa mtandao wa Bitcoin na Dogecoin njia mpya za kusafirisha taarifa bila kufichua maelezo yao binafsi, huku wakidumisha usalama wa miamala yao. Kwa mfano, QED inawawezesha watumiaji kuzalisha uthibitisho wa kila mwingiliano na mkataba wa smart, ambao kisha unakusanywa katika uthibitisho mmoja wa zero-knowledge, unaothibitisha kila muamala kwenye block. Katika muktadha wa kasi, Feldman anasema kuwa QED imetengeneza mfumo wa uthibitishaji ambao unaweza kufanya muamala kwa 300-400 milliseconds kwenye vifaa vya kawaida kama MacBook Pro ya miaka minne. Hii inaashiria hatua kubwa katika upeo wa teknolojia ya blockchain, ikionyesha kuwa watumiaji wanaweza kufanya muamala kwa haraka na kwa ufanisi bila kujali vifaa vyao. Kwa hivyo, je, ni nini kinachowaongoza wataalamu na wazalishaji wa sarafu hizi kufikiria kuhusu ziada ya teknolojia hii? Carter anaamini kwamba matumizi ya zero-knowledge proofs yameanza kuyapa nguvu maeneo mengi ya kisasa zaidi ya sarafu za kidijitali.
Katika sekta ya vitambulisho, teknolojia ya zero-knowledge inaweza kutumika kuthibitisha utambulisho wa mtu bila kufichua maelezo yao binafsi, jambo ambalo ni muhimu sana katika mazingira ya udhibiti kama hivyo vya AML (anti-money laundering) na KYC (know your customer). Aidha, katika sekta ya michezo, ZKPs zinaweza kutumika kuthibitisha mafanikio ya wachezaji au miamala bila kufichua data ya mchezo yenyewe, hivyo kudumisha usiri na uaminifu wa data. Katika huduma za mitandao ya kijamii, teknolojia hii inaweza kusaidia kulinda data za watumiaji huku ikiwapa fursa za kuthibitisha mwingiliano wao, kama vile kuthibitisha ukweli wa mali zao za kidijitali. Kwa namna fulani, mwelekeo wa baadaye wa teknolojia ya zero-knowledge unaonekana kuwa mzuri, ukiangazia ukuaji wa matumizi na mahitaji ya suluhisho zinazohifadhi faragha huku zikiongeza ufanisi. Hata hivyo, kama ilivyo kwa teknolojia yeyote, kuna changamoto nyingi zinazoweza kujitokeza, na inahitaji ushirikiano wa karibu kati ya wabunifu, makampuni na serikali ili kuhakikisha kuwa maslahi ya umma yanazingatiwa.
Feldman anafahamu kuwa wakati dunia ya sarafu za kidijitali ikiwa katika kipindi cha heri na changamoto, ni muhimu kwa watu kuzingatia umuhimu wa ushirikiano wa kiteknolojia. Matumizi ya teknolojia ya zero-knowledge yanatoa mwanga mpya katika kupata thamani kutoka kwa maamiliano ya kidijitali bila kufichua taarifa binafsi, na kuitakasa dunia ya sarafu za kidijitali kwa usalama. Mwingine anayepata nguvu kuhusiana na teknolojia hii ni Naval Ravikant, ambaye alisisitiza kuwa uhuru wa baadaye unategemea teknolojia ya zero-knowledge. Kama miongoni mwa viongozi wa mawazo katika sekta hii, hakuna shaka kwamba wanatarajia kuona matokeo chanya yatakayotokana na kuimarishwa kwa matumizi ya teknolojia za hivi karibuni hizi. Katika muhtasari, ushirikiano wa teknolojia ya zero-knowledge na sarafu za kidijitali kama Bitcoin na Dogecoin unatoa mwangaza wa matumaini kwa mustakabali wa fedha za kidijitali.
Ufanisi wa miamala wa haraka wa 300ms unachangia kuimarika kwa hali ya soko la sarafu na kuwawezesha watumiaji kufanya maamuzi mazuri na ya haraka. Na huku tasnia hii ikiendelea kukua, ni wazi kwamba QED Protocol ni mfano wa jinsi ubunifu wa teknolojia unavyoweza kubadilisha tasnia nzima.
