Katika mwaka wa 2024, tasnia ya fedha za kidijitali imekumbwa na mshtuko mkubwa kutokana na ongezeko la wizi wa fedha za crypto, ambapo jumla ya dola bilioni 2.1 zimepotea. Ripoti ya hivi karibuni kutoka kwa Cyvers inaonyesha kwamba miongoni mwa wahanga wakuu wa wizi huu ni huduma za kifedha za kati, maarufu kama CeFi, ambazo zimekuwa lengo la washambuliaji wa kimtandao. Katika siku za hivi karibuni, matumizi ya fedha za kidijitali yamekua kwa kasi, huku watu wengi wakivutiwa na uwekezaji katika cryptocurrensies kama Bitcoin, Ethereum, na nyingine nyingi. Hata hivyo, ukuaji huu umekuja pamoja na changamoto nyingi, hasa za usalama.
Kwa mujibu wa ripoti, mwaka wa 2024 umeshuhudia ongezeko la wizi wa cryptocurrency ambao umepata nguvu kubwa, na CeFi ikiwa ni moja ya maeneo yaliyoathirika zaidi. Miongoni mwa sababu zinazochangia ongezeko hili la wizi ni ukosefu wa udhibiti thabiti katika sekta ya fedha za kidijitali. Huduma nyingi za CeFi, ambazo zinasaidia watumiaji kufanya biashara za crypto kwa urahisi, zimekuwa zikikosa ulinzi wa kutosha, na hivyo kuwa mazingira yenye matishio kwa wawekezaji. Washambuliaji wanatumia mbinu mbalimbali kama vile uhandisi wa kijamii, ambapo wanajaribu kuwapata waathirika na kuwatapeli kwa njia mbalimbai. Ripoti hiyo inaonyesha kwamba, kwa upande wa CeFi, huduma nyingi zimekuwa zikishuhudia udukuzi wa akaunti na kupoteza fedha nyingi.
Hali hii imeleta taharuki miongoni mwa wawekezaji na wateja, ambao sasa wana wasiwasi kuhusu usalama wa fedha zao. Kwa mfano, huduma maarufu ambazo zinajulikana kwa kutoa mikakati bora ya biashara zimekuwa zikikumbwa na matukio mengi ya wizi, ambayo yameathiri sifa zao katika soko. Hali hii ya kutisha inafanyika wakati ambapo mabadiliko mbalimbali yanakuja katika tasnia ya fedha. Wakati wengine wanashindwa na wizi wa fedha za crypto, baadhi ya kampuni zinazoshughulika na teknolojia ya blockchain zinaonekana kuimarika. Kichocheo hiki kinatazamiwa kunyoshea vigingi kampuni hizo mpya, huku wakiwekeza katika teknolojia za usalama na ubunifu ili kujilinda na hatari hizo.
Kwa suala la wizi wa crypto, ripoti ya Cyvers inabaini kuwa washambuliaji wanatumia mbinu mbali mbali za kisasa. Hali hii ni pamoja na matumizi ya teknolojia za juu kama vile roboti za biashara, ambazo zinaweza kukwepa vizuizi na kutekeleza mashambulizi kwa ufanisi zaidi. Aidha, kuna ongezeko la matumizi ya ransomware, ambapo wahalifu wanakusanya fedha kwa njia ya kutisha watumiaji. Katika muktadha huu, watumiaji wanashauriwa kuwa makini zaidi na njia wanazotumia katika biashara zao za crypto. Ili kufanya hivyo, ni muhimu kutumia mifumo ya usalama, kama vile uthibitisho wa hatua mbili (2FA) na wajibu wa kuhifadhi funguo za siri katika maeneo salama.
Aidha, watumiaji wanapaswa kuelewa vyema kanuni na taratibu zinazohusiana na fedha za kidijitali, ili waweze kuwa na uelewa thabiti wa hatari zinazoweza kuwakabili. Sekta ya fedha za kidijitali sasa inahitaji ushirikiano wa karibu kati ya wadau wote, ikiwemo serikali, kampuni za teknolojia, na watumiaji. Iwapo kuna udhibiti mzuri na ulinzi kwa bidhaa hizi, inaweza kusaidia kupunguza wizi wa fedha za crypto. Hata hivyo, ni dhahiri kuwa bado kuna kazi kubwa ya kufanya ili kuhakikisha usalama wa dhamana za fedha za kidijitali. Wakati tasnia ya fedha za kidijitali inaendelea kukua, ni wazi kuwa masuala ya usalama yatakuwa kipaumbele cha juu kwa wadau wote.
Makampuni yanapaswa kuwekeza katika teknolojia bora za kulinda mifumo yao na pia kutoa elimu kwa watumiaji kuhusu hatari za mtandao. Ulitaka iweje? Kwa upande wa, serikali zinapaswa kuunda sheria zinazoweza kusaidia kulinda watumiaji, huku zikiwakamata wale wanaoshiriki katika matukio ya wizi. Huenda serikali zikaendelea kuzuwia shughuli zisizo za kisheria zinazohusiana na fedha za kidijitali, na kuimarisha mazingira ya biashara kwa njia ambayo itawasaidia wateja wawe na imani na tasnia. Wizara ya Fedha na mashirika mengine yanayohusiana na uchumi yanapaswa kutoa udhamini wa kifedha kwa wote wanaofanya biashara za fedha za kidijitali. Aidha, ni lazima kuwepo na vyombo vya usimamizi vinavyoweza kushughulikia malalamiko yanayohusiana na wizi wa fedha za kidijitali, ili kuweza kutoa haki kwa wahanga.
