Wakati uchumi wa Marekani ukikabiliwa na mabadiliko makubwa ya kifedha na kisiasa, wawekezaji sasa wanakabiliwa na hatari ya "kuvuka kwa kiasi kikubwa" lengo la mfumuko wa bei lililowekwa na Benki Kuu ya Marekani (Fed), kwa mara ya kwanza katika miaka mingi. Ripoti kutoka Benki ya Amerika (BofA) inadhihirisha mwelekeo huu mpya ambao umeongeza wasiwasi miongoni mwa wawekezaji. Katika miaka ya hivi karibuni, mfumuko wa bei umekuwa ukidhibitiwa kwa kiwango cha kuridhisha, huku Fed ikiweka lengo la mfumuko wa bei kuwa karibu na asilimia 2. Hata hivyo, kutokana na hali ya sasa ya uchumi, wawekezaji wameanza kujihisi kuwa lengo hili linaweza kuvukwa kwa kiasi kikubwa, jambo ambalo halijawahi kutokea kwa muda mrefu. Mkurugenzi wa uchumi wa BofA, anasema kuwa kuna sababu kadhaa zinazoashiria kwamba mfumuko wa bei unaweza kupanda zaidi ya lengo la Fed.
Kwanza, matatizo ya usambazaji wa bidhaa duniani yalioanzishwa na janga la COVID-19 yameendelea kuathiri soko. Kuanzia upungufu wa malighafi hadi ongezeko la gharama za usafirishaji, haya yote yamechangia kuongezeka kwa bei za bidhaa. Pili, fedha nyingi zimewekwa katika mzunguko kutokana na sera za kifedha za Fed na serikali. Baadhi ya wawekezaji wanaamini kuwa ongezeko hili la fedha linaweza kupelekea mfumuko wa bei kupanda zaidi ya kile kinachotarajiwa. Hali hii inaweza kuwa mbaya zaidi ikiwa kuna ongezeko la matumizi ya walaji, ambalo linaweza kuimarisha hali ya uchumi lakini pia kuongeza mzigo wa bei.
Hata hivyo, changamoto kubwa ni jinsi Benki Kuu itakavyoweza kudhibiti hali hii. Wataalam wa uchumi wanaonya kuwa ikiwa Fed itachukua hatua za haraka, inaweza kuathiri ukuaji wa uchumi kwa namna isiyotarajiwa. Katika juhudi za kupambana na mfumuko wa bei, Benki Kuu inaweza kuongeza viwango vya riba, jambo ambalo litapunguza uwezo wa kukopa kwa watu binafsi na biashara. Katika ripoti yake, BofA inaonyesha kuwa uwezekano wa "kuvuka kwa kiasi kikubwa" mfumuko wa bei sio tu suala la nadharia. Kwa kuzingatia data za hivi karibuni, wawekezaji wanabaini kwamba mfumuko wa bei unatarajiwa kuongezeka kwa zaidi ya asilimia 2 kwenye kipindi kijacho.
Hali hii imechochea hofu miongoni mwa wawekezaji ambao wanaweza kuhisi kuwa soko la hisa na mali nyingine za kifedha ziko katika hatari zaidi. Mbali na hofu hii, kuna masuala mengine yanayoweza kuathiri mwelekeo wa uchumi wa Marekani. Kwa mfano, hali ya kisiasa nchini inachangia mabadiliko katika sera za kifedha. Kwa kipindi cha miaka kadhaa ijayo, uchaguzi wa katiba na uamuzi wa kisiasa utaweza kuathiri mwelekeo wa sera za kifedha na makampuni yanayofanya biashara. Hii ni hali ambayo inaweza kuleta kutokuwa na uhakika katika masoko.
Katika muktadha huu, wawekezaji wanakabiliwa na changamoto ya kupima hatari za soko huku kukiwa na mwelekeo usio wa kawaida. Miongoni mwa hatua zinazoweza kuchukuliwa ni kujikita zaidi katika mali zisizohamishika, dhahabu, na mali nyingine ambazo zinaweza kutoa kinga dhidi ya mfumuko wa bei. Mbali na hayo, wawekezaji wanaweza pia kuzingatia kufanya mabadiliko ya uwekezaji wao ili kuimarisha faida zao. Hali hiyo inayoashiria kuongezeka kwa mfumuko wa bei inakuja huku rasilimali kama mafuta zinapoongezeka kwa kasi. Serikali ya Marekani inaendelea kuwekeza katika miradi ya nishati mbadala, lakini bado, mfumuko wa bei katika sekta ya mafuta umekuwa wa juu, kubainisha changamoto ambazo serikali inakabiliwa nazo katika juhudi za kupunguza gharama kwa wateja.
Kwa upande mwingine, ni muhimu kuelewa kuwa wakati mfumuko wa bei unaposhuka, haiwezi kuwa chaguo rahisi kwa serikali na benki kuu kuweka sera za kifedha. Katika hali nyingi, mfumuko wa bei unaposhuka, kuna uwezekano wa kiuchumi kuwa dhaifu, na hali hii ndio inayoleta changamoto kubwa kwa uongozi wa kifedha wa nchi. Mchakato huu wa kuangalia hatari za "kuvuka kwa kiasi kikubwa" mfumuko wa bei umeonekana kuwa na athari kwa masoko ya hisa. Hali ya kutokuwa na uhakika inachangia kuondolewa kwa wawekezaji wengi kutoka katika hisa za teknolojia na mifadha ya biashara, ikiharibu thamani ya hisa hizo na kupelekea wasiwasi zaidi. Wawekezaji wanatakiwa kuwa waangalifu na kufuatilia kwa karibu mabadiliko katika sera za kifedha na ya uchumi kwa ujumla.
