Katika mwaka wa 2021, tasnia ya sarafu za kidijitali ilishuhudia wimbi kubwa la wizi na udanganyifu uliopelekea hackers kuiba zaidi ya dola bilioni 4. Hii ni takwimu ambayo inasikitisha na inaonyesha jinsi wahalifu wanavyoweza kutumia ujuzi wao katika kuzikamata mali za watu. Kwa mujibu wa ripoti ya Crystal Blockchain, mauzo ya sarafu za kidijitali yamekuwa yakikua kwa kasi, lakini pia ni eneo linalovutia wahalifu. Moja ya matukio makubwa ya wizi mwaka huu ilikuwa ni tukio la Poly Network, ambapo hackers walikawa na uwezo wa kuiba zaidi ya dola milioni 610. Huu ulikuwa sio tu wizi mkubwa katika historia ya DeFi (ufanisi wa kifedha usio na kati), bali pia ilikuwa ni tukio kubwa zaidi la wizi wa sarafu za kidijitali hadi sasa.
Ingawa wizi huo ulisababisha wasiwasi mkubwa, Poly Network ilijitahidi kurekebisha makosa yake na hatimaye ilifanikiwa kurejesha mali zote zilizoporwa. Katika ripoti iliyotolewa, inaelezwa kwamba sekta ya DeFi ilikuwa na ongezeko kubwa la wizi wa mali za kidijitali. Wizi huu ulifikia jumla ya dola bilioni 1.4 mwaka huu, kwa sababu teknolojia mpya ya DeFi ina nafasi nyingi za kuvunjwa. Hali hii inaashiria kwamba wadukuzi wanaendelea kutafuta mapungufu katika mifumo ya usalama na jinsi ya kuzi exploit.
Miongoni mwa wizi wengine wakubwa wa mwaka wa 2021 ni: BitMart, ambapo dola milioni 196 zilitolewa kwa njia ya ufunguo wa kibinafsi uliopotea. Wizi huu ulifanyika kwenye pochi za moto (hot wallets) za ubadilishanaji wa BitMart, na kampuni hiyo iliahidi kusaidia waathirika kwa kutumia fedha zao binafsi. BXH, ambao walikumbana na wizi wa dola milioni 139 kwa sababu ya ufunguo wa msimamizi kut leak. Kulingana na ripoti, kulikuwa na uvumi kwamba wizi huu unaweza kuwa kazi ya ndani, na kampuni hiyo iliahidi kutoa tuzo ya hadi dola milioni 10 kwa yeyote ambaye angeweza kusaidia kuwatambua wahalifu. Vulcan Forged ilikumbana na wizi wa dola milioni 135, ambapo wahalifu waliweza kufikia ufunguo wa kibinafsi wa mali za watumiaji wa 96.
Kampuni hiyo iliahidi kurudisha fedha kwa waathirika kutoka kwenye akiba zao. Wizi wa Cream Finance pia ulizua maswali mengi, ambapo dola milioni 130 zilikamatwa kutokana na udhaifu uliopatikana katika mfumo wa mikopo ya haraka (flash loan). Kampuni hiyo ilijaribu kurekebisha makosa yao kupitia ushirikiano na jamii, lakini tayari walikuwa wamepata hasara kubwa. BadgerDAO, ambao walikumbana na wizi wa dola milioni 120, walifanyiwa mashambulizi kwa kutoa msimbo mbaya kwenye tovuti yao. Waligundua wizi huu baada ya muda mrefu, na walipanga mikakati ya kurekebisha hasara hiyo, lakini wazi wazi ilikuwa ni ishara ya wazi ya jinsi wahalifu wanavyoweza kupata sehemu dhaifu katika majukwaa ya kidijitali.
Liquid Global ilikabiliwa na wizi wa dola milioni 97, ambao ulisababisha kuingilia kati kwa waandishi wa habari wenye ujuzi wa usalama wa mtandao, ambao walihitajika kusaidia kuzuia mali nyingi zisizokamatwa. Kisha kuna EasyFi, ambao walikumbana na wizi wa dola milioni 80 kwa sababu ya kudukua kifaa cha mwanzilishi wao. Shambulio hili lilionyesha kwamba wahalifu wanatumia mbinu mbalimbali, ikiwa ni pamoja na kuwashambulia wanaohusika moja kwa moja. Mwishowe, AscendEX ilikumbana na wizi wa dola milioni 77, ambapo walijitahidi kurejesha mali zilizopotea kwa kuwasaidia waathirika na kuimarisha ulinzi wao. Kwa ujumla, mwaka wa 2021 umekuwa wa hatari kwa sekta ya sarafu za kidijitali.
Aliyewahi kusema kuwa, "pesa haitoshi, kuna watu wanaofanya kila kitu kung’ara;" ukweli huu umethibitishwa na matukio ya wizi wa sarafu. Wahalifu hawa wanaonekana kuwa na uwezo wa kutunga mipango mizuri na kutumia njia nyingi za kitendo cha udanganyifu. Hii inaweza kuwa wakati wa kufikiria jinsi tunavyoweza kuimarisha usalama wetu, hasa tunaposhiriki mali zetu mtandaoni. Watu wengi wanatafuta njia za kuwekeza katika sarafu za kidijitali, lakini ni muhimu kutambua hatari ambazo zinakuja na uwekezaji huu. Kila mtu anapaswa kuchukua hatua za kulinda mali zao, ikiwa ni pamoja na kutumia mifumo ya ulinzi wa hali ya juu, kuwa makini na taarifa zao za kibinafsi, na kuelewa teknolojia inayotumika kwenye majukwaa wanayoshiriki.
Kwa hivyo, katika mwaka ujao, tunatumai kuwa wahalifu hawa watajifunza kuwa jamii ina uwezo wa kuungana na kusaidiana katika time za dharura. Kila mmoja wetu ana jukumu la kuhakikisha usalama wa mali zavyo, na bila shaka, tasnia hii itahitaji kuboresha mifumo yake ili kuzuia matukio kama haya kutokea tena. Haiwezi kupuuziliswa mbali kwamba, ingawa tasnia ya sarafu za kidijitali inakua kwa kasi, inaandaaniwa na changamoto nyingi, ikiwa ni pamoja na uhalifu wa mtandao, na ndiyo maana ni muhimu kufanya kazi pamoja katika kutafuta suluhisho za kudumu. Wakati tunapoingia mwaka mwingine, ni vyema kuwa makini zaidi na hatua zetu za kifedha, na kujifundisha kuhusu hatari na fursa zinazopatikana katika dunia ya sarafu za kidijitali.
