Jinsi Mfounder wa Ethereum Vitalik Buterin anavyoelezea 'Stage 1+' Layer-2 Networks Katika ulimwengu wa fedha za kidijitali, Etherum imejidhihirisha kama kiongozi, ikitumiwa na watu wengi kama jukwaa la kuunda na kuendesha mikataba isiyo na kati. Mfounder wake, Vitalik Buterin, amekuwa akichangia katika maendeleo ya mtandao huo kwa njia mbalimbali, akitafuta njia za kuboresha ufanisi na usalama wa mfumo wa Ethereum. Katika mwezi Septemba 2024, Buterin alifanya tangazo muhimu kuhusu jinsi atakavyoondoa mambo yanayohusiana na Layer-2 (L2) networks ifikapo mwaka 2025. Layer-2 networks ni mifumo ya ziada inayojengwa juu ya blockchain ya Layer-1, kama Ethereum. Lengo kuu la L2 ni kupunguza msongamano kwenye mtandao wa msingi na kuboresha kasi na ufanisi.
Hata hivyo, kama inavyoonekana katika sekta nyingi, sio kila mradi unastahili kupewa uangalizi wa karibu. Buterin amekuwa na mtazamo mkali kuhusu viwango vya ubora ya L2, akitazamia kuwa tu miradi iliyofikia hatua fulani ya maendeleo ndiyo itakayoweza kupewa makini. Katika tweat yake, Buterin alisema, “Kuanzia mwaka 2025, nitataka kuzungumzia tu L2 ambazo ni 'Stage 1+'. Nataka kuweka wazi kwamba sitakuwa na upendeleo kwa miradi yoyote, kwamba inategemea usalama na uwezo wake wa kutekeleza majukumu muhimu.” Hii imekuwa taarifa yenye uzito, ikionyesha kuwa Buterin yuko tayari kuimarisha viwango vya ubora katika sekta hiyo na kuondoa miradi isiyo ya maana.
Ili kuelewa maono ya Buterin kuhusu 'Stage 1+', ni muhimu kufahamu kile anachokiona kama hatua inayohitajika ili mradi wa L2 uweze kuitwa kuwa wa kiwango hiki. Katika maelezo yake, aliweka mkazo mkubwa juu ya usalama. Alielezea kuwa mradi wa 'Stage 1' unapaswa kuwa na "mifumo ya udhibitisho wa udanganyifu au uthibitisho sahihi, ambayo ina mamlaka halisi ya kukubalia au kukataa mizani ya hali inayokubaliwa na mkataba wa roll-up." Aidha, Buterin alieleza kwamba kuna hitaji la kuwa na mfumo wa "multisig-based override mechanism" ambao ungesaidia kudhibiti matokeo ya mifumo ya udhibitisho katika hali ambapo kuna hitilafu katika kanuni za mfumo. Hii inaonyesha kwamba licha ya teknolojia kuwa na nguvu, kuna haja ya kuwa na mfumo wa usalama ambao unaweza kuchukua hatua za haraka wakati wa matatizo.
Katika mwaka 2024, hakuna shaka kuwa masuala ya usalama yamekuwa tishio kubwa katika mazingira ya L2. Mifano kadhaa imejitokeza, ambapo baadhi ya L2s zimekumbwa na matatizo makubwa ya usalama ambayo yamehitaji hatua za dharura kutoka kwa viongozi wa mradi. Kwa mfano, katika mwezi Mei, mtandao wa layer-2 uitwao Linea ulijikuta katika hali ngumu sana baada ya wahalifu kutumia udhaifu wa kiusalama kuvuna ETH zenye thamani ya dola milioni 2.3 kutoka kwa soko la decentralized la Velocore, lililokuwa likifanya kazi kwenye Linea. Hili ni pigo kubwa kwa usalama wa mtandao na linaonyesha umuhimu wa viwango vya juu vya udhibiti.
Hata hivyo, licha ya changamoto hizi, Buterin ana matumaini kuhusu mradi wa Layer-2 unaoelekea kupata "Stage 1". Katika tweet yake alisema, “Timu nyingi za ZK-rollup zimeniambia kwamba zinaelekea kufikia 'Stage 1' ifikapo mwisho wa mwaka.” Hii inatia moyo na inaashiria kuwa kuna maendeleo mazuri yanayofanyika, licha ya changamoto zilizopo. Mtu yeyote anayehusika na teknolojia ya blockchain atakubali kuwa mazingira ya sasa yanahitaji ukaguzi wa karibu na vigezo vya juu juu ya katika miradi inayowezeshwa na mtandao wa Ethereum. Buterin ameandika kuhusu umuhimu wa kuwa na viwango vya juu zaidi katika myamoto ya kifedha na teknolojia ya mjadala wa Ethereum.
Katika blogu yake ya mwezi Juni, aliandika, “Viwango vya ekolojia vinapaswa kuwa vya juu zaidi: hadi sasa, tumekuwa wakarimu na kukubali mradi wowote ikiwa unadai kuwa uko kwenye njia ya kuelekea decentralization. Mwisho wa mwaka, naamini viwango vyetu vinapaswa kuimarishwa na tuwatunze miradi yenye viwango vya juu.” Kuhusiana na hili, ni muhimu kuelewa kwamba L2 siyo tu teknolojia ya kuongeza uzito, bali ni dhana pana inayohusisha kudumisha usalama, kuboresha ufanisi, na nafasi ya kuunda mfumo ambao unafanya kazi kwa kufaulu. Kwa hivyo, hatua ya Buterin kuzingatia L2 zinazofuata vigezo maalum ni hatua yenye maana katika kuelekea maendeleo ya etherum. Mifumo ya teknolojia ya blockchain ina umuhimu mkubwa si tu katika sekta ya fedha bali pia katika sekta mbalimbali kama vile afya, elimu, na usafirishaji.
