Katika miaka ya karibuni, sarafu za dijitali zimekuwa zikikua kwa kasi na kuvutia umakini wa kila mtu. Hasa, Bitcoin, ambayo ilianzishwa mnamo 2009, imekuwa ikichukuliwa kama risasi ya nafasi katika ulimwengu wa fedha zilizodhibitiwa. Hata hivyo, kuibuka kwa sarafu za kidijitali za benki kuu (CBDCs) kunaweza kubadilisha kabisa mchezo. Katika makala haya, tutaangazia kwa nini sarafu za dijitali za benki kuu zinaweza kuharibu Bitcoin na kuleta mabadiliko makubwa katika mfumo wa kifedha. Mwanzo, ni muhimu kuelewa ni nini sarafu za kidijitali za benki kuu.
CBDCs ni sarafu zinazotengenezwa na benki kuu za nchi, tofauti na Bitcoin, ambayo ni decentralized na haina udhibiti wa benki yoyote. Benki kuu zinaweza kuunda na kusimamia sarafu hizi kwa njia ambayo inatoa uwazi na uaminifu katika shughuli za kifedha. Hii inamaanisha kwamba serikali inaweza kutoa na kudhibiti mtiririko wa fedha katika uchumi, na hivyo kusaidia kudhibiti mfumuko wa bei na kuimarisha uchumi wa nchi. Moja ya sababu kuu zinazoweza kuharibu Bitcoin ni kwamba CBDCs zitatoa njia rahisi na salama kwa watu kufanya miamala. Wananchi watakuwa na uwezekano wa kutumia sarafu zao za kidijitali zilizodhibitiwa na benki kuu kwa urahisi zaidi kuliko Bitcoin, ambayo inahitaji maarifa ya kiufundi ili kuweza kuitumia.
Katika ulimwengu wa haraka wa teknolojia ya leo, watu wanataka suluhisho rahisi na la haraka, na CBDCs zinatoa hiyo. Kwa kuongeza, serikali nyingi zinaweza kuwa na hofu kuhusu usalama wa Bitcoin na sarafu zingine za kidijitali zisizo na udhibiti. Kutokana na kutokuwepo kwa udhibiti, Bitcoin imekuwa ikitumiwa mara kwa mara katika shughuli haramu, kama vile dawa za kulevya na fedha za kifisadi. Hii inafanya benki kuu nyingi kujihofia kuhusu kuunga mkono Bitcoin kama njia halali ya malipo. Wakati CBDCs zitakapokuwa zikitoa mfumo wa malipo wenye udhibiti, matumaini ni kwamba wataweza kufuatilia na kudhibiti mtiririko wa fedha kwa urahisi zaidi, hivyo kuondoa wasiwasi wote kuhusu matumizi mabaya ya fedha.
Aidha, moja ya faida kubwa za CBDCs ni uwezo wa benki kuu kutoa msaada wa kifedha moja kwa moja kwa wananchi, hasa katika nyakati za dharura, kama vile janga la COVID-19 tulilokumbana nalo. Katika hali kama hizi, benki kuu zinaweza kutoa fedha haraka kupitia CBDCs bila ya kupitia benki za biashara au kupitia mfumo wa jadi wa kifedha. Hii itawasaidia wananchi wengi, na hivyo kuongeza uaminifu kwa sarafu hizi mpya. Katika jedwali la dunia, Bitcoin imeshuhudia ongezeko kubwa la thamani katika kipindi cha miaka kumi iliyopita. Hata hivyo, mabadiliko haya ya thamani yamekuja na changamoto nyingi, ikiwa ni pamoja na uwezo wa kuweza kuporomoka kwa bei kwa haraka zaidi kuliko kiwango chochote cha fedha za jadi.
Wakati CBDCs zitakapokuja, kuna uwezekano mkubwa kwamba thamani ya Bitcoin itashuka kwa kiasi kikubwa, kwani watu wataona umuhimu zaidi wa sarafu zilizodhibitiwa na benki kuu. Hii itakifanya Bitcoin kuwa njia isiyohitajika ya biashara na anaweza kuwa na hatari kubwa kwa wawekezaji. Kwa upande mwingine, CBDCs zinatarajiwa kuwa na usalama wa juu zaidi kuliko Bitcoin. Kwa kuwa zinadhibitiwa na benki kuu, mfumo wa kiusalama wa sarafu hizi utaimarishwa mno, kulingana na teknolojia ya kisasa ya usalama wa kifedha. Watu wengi wataweza kujihisi salama zaidi wanapotumia CBDCs kuliko wanavyoweza kushiriki katika ugumu wa kiusalama wa Bitcoin, ambao unategemea muundo wa decentralized ambao unaweza kuwa hatarini kutokana na mashambulizi ya mtandao.
Katika nyanja nyingine, mabadiliko haya yanaweza kuathiri kwa njia mbili tofauti: wawekezaji na watumiaji wajinga. Wale ambao wanaelewa umuhimu wa kutumia sarafu za kidijitali za benki kuu wanaweza kuona kuwa zinafaida kubwa, tofauti na wale ambao wana uwekezaji mkubwa katika Bitcoin. Wakati wawekeza bado wataendelea kudai thamani ya Bitcoin kama njia ya kuhifadhi thamani, watumiaji wa kawaida wataweza kuona faida kubwa katika matumizi ya CBDCs kutokana na urahisi na usalama wa hizi sarafu. Ili kuweza kujikinga, wawekeza katika Bitcoin watapaswa kulinganisha mabadiliko haya na kuzingatia kujihusisha na CBDCs kwa njia mbalimbali. Hata hivyo, inakadiriwa kwamba kiwango cha watu wanaotaka kuwekeza katika Bitcoin kitaendelea kupungua kadiri sarafu za kidijitali za benki kuu zinavyozidi kuingia soko.
Kwa kumalizia, kuibuka kwa sarafu za kidijitali za benki kuu kunaweza kuleta mabadiliko makubwa katika ulimwengu wa kifedha, na kuondoa umuhimu wa Bitcoin katika jamii. Hata hivyo, kuna mustakabali wa mashindano kati ya CBDCs na Bitcoin, ambapo kila moja inaweza kuathiri jinsi watu wanavyofanya biashara na kuhifadhi thamani. Wakati huo huo, ni wazi kuwa ukosefu wa udhibiti na usalama wa Bitcoin umekuwa kikwazo kikubwa, na hivyo kuipa nafasi CBDCs kuibuka kama mbadala wa kisasa wa fedha za dijitali. Tunaendelea kutazama jinsi matukio haya yatakavyogharimia mabadiliko katika mfumo wa kifedha wa ulimwengu.
