Katika ripoti mpya ya mwaka wa 2024, imebainika kuwa asilimia 96 ya sarafu za kidijitali za NFT (Non-Fungible Tokens) zimeonekana kuwa zimekufa, huku soko likikumbwa na kutetereka kubwa. Habari hii inakuja katikati ya mabadiliko makubwa katika tasnia ya teknolojia ya blockchain na sehemu zinazohusiana, ikiwa ni pamoja na mchezo wa mtandaoni, sanaa na maktaba za kidijitali. NFT ni mali ya kidijitali ambayo imetambulika kwa njia ya kipekee kupitia teknolojia ya blockchain. Kila NFT inakuwa na sifa yake ya kipekee, inayoashiria umiliki wa kitu fulani cha kidijitali kama vile picha, muziki, video au hata nyaraka. Katika miaka ya hivi karibuni, NFTs walikua maarufu sana, huku wasanii, wachoraji na waandishi wakitafuta njia mpya za kuwasilisha na kuuza kazi zao kupitia majukwaa ya kidijitali.
Hata hivyo, kuanzia mwaka 2022, soko la NFT limeanza kushuhudia hali ngumu. Mabadiliko katika uchumi wa kimataifa, pamoja na ukuaji wa juu wa viwango vya riba na kuporomoka kwa bei ya sarafu za kidijitali, vimechangia kwenye kuanguka kwa soko hili. Katika ripoti hii ya mwaka wa 2024, watafiti walitangaza kuwa asilimia 96 ya NFTs zinazokosekana kwenye mitandao mbalimbali zimekosa thamani, na hivyo kutangazwa "zimekufa". Hali hii inatia mashaka makubwa kuhusu siku zijazo za sekta hii. Wataalamu wa masoko wanaamini kuwa hali hii inatokana na mambo kadhaa.
Kwanza, uzalishaji wa NFT umekuwa mkubwa kupita kiasi, na hivyo kupelekea soko kugubikwa na bidhaa nyingi zisizo na ubora. Pia, kuna wasiwasi kuhusu uhalali wa baadhi ya NFTs, na wateja wengi wakiangalia kwa makini kabla ya kuamua kucheza kwenye soko hili. Kutokana na ukweli huu, watumiaji wa kawaida wameingia kwenye hofu kuhusu uwezekano wa kupoteza fedha zao. Kwingineko, kuna wasanii wengine ambao walichanua kwa kiasi kikubwa katika mauzo ya NFTs. Hata hivyo, kupitia ripoti hii, wameeleza kutoridhishwa na hali ya soko na mwelekeo wa baadaye.
"Nilikuwa na matumaini makubwa juu ya NFTs, nilijua kuwa ni fursa ya kipekee ya kuwasilisha na kuuza kazi zangu. Lakini sasa nadhani tutahitaji kujifunza kutoka kwa makosa," alisema mchoraji maarufu kutoka Nairobi. Vile vile, ripoti hii inaonesha kwamba vijana wengi ambao walivutiwa na kuwekeza kwenye NFTs sasa wanarudi nyuma na kuangalia njia nyingine za uwekezaji. Kuanzia hisa, mali isiyohamishika hadi sarafu za kidijitali zinazotambulika zaidi kama Bitcoin na Ethereum, wengi wanachukulia kuwa njia hizi zinaweza kutoa nafasi bora zaidi za kupata faida. Sekta ya NFT, ambayo ilidhaniwa kuwa na mvuto mkubwa, sasa inakabiliwa na ukweli mgumu wa ushindani mkali kutoka kwenye masoko mengine.
Zaidi ya hayo, ripoti inaeleza kuwa wawekezaji wengi wanahisi kuwa ni vigumu kupata thamani katika NFTs zinazopatikana sasa, kwani wengi zimejaa kwenye mitandao ya kidijitali bila ya uuzaji wenye mvuto wa kipekee. Hii inadhihirisha hitaji la kurejesha imani na thamani katika bidhaa hizi. Wataalamu wengi wanasema kuwa tasnia inahitaji mabadiliko makubwa, ikiwa ni pamoja na kuunda viwango vya juu vya ubora na uwazi katika mchakato wa uundaji na uuzaji wa NFTs. Katika kipindi hiki kigumu, baadhi ya kampuni zimeanza kujitokeza na kurekebisha mikakati yao ili kujilinda na hali hii. Kwa mfano, kuna kuongezeka kwa hitaji la NFTs zilizo na thamani ya kipekee, kama vile zile zinazotumiwa katika michezo, burudani, au hata matukio ya moja kwa moja.
Hii inatoa matumaini kwa watengenezaji wa michezo na waandaaji wa matukio, ambao sasa wanaweza kufikiria njia mpya za kuwatumia wateja wao kwa kutumia teknolojia ya NFT. Ubunifu huu unawahamasisha wabunifu kufanya kazi kwa karibu na jamii zao ili kuhakikisha kuwa kazi zao zinapata soko. Ni lazima waone umuhimu wa kujenga uhusiano wa kudumu na wateja wao ili kuleta uhasibu wa thamani, badala ya kutegemea mauzo ya haraka. Pia, wanatakiwa kuelewa mitindo inayoibuka katika jamii na kujifunza jinsi ya kuajiri teknolojia mpya ili kufikia hadhira pana zaidi. Mwandishi wa ripoti, ambaye ni fundi wa masuala ya blockchain, ameandika kwamba ni muhimu kwa wote katika tasnia hii kubadilika na kukabiliana na changamoto hizi.
"Soko limekumbwa na kipindi kigumu, lakini kila wakati tunapata nafasi ya kuanza upya, tunahitaji kuangazia jinsi ya kuboresha hali yetu. Nawashauri wanamuziki, wachoraji, na wabunifu wengine wasiishie tu kwenye NFTs bali waangalie ni vipi wanaweza kujenga kimataifa na kufanya matumizi mwenyewe kwa faida." Wakati tasnia ya NFT ikikabiliana na changamoto nyingi, kuna matumaini kuwa mabadiliko katika mfumo wa soko yanaweza kuleta mwanga mpya. Wakati wa kuandika ripoti hii, bado kuna mvutano kati ya wanaotaka kuendelea na NFTs na wale wanaoona kama zinafikia mwisho wao. Wengine wanataka kuona maendeleo katika uundaji wa NFTs kufanya kazi kwa pamoja na teknolojia nyingine ili kuleta thamani halisi kwa wateja.
Katika muktadha huu, tasnia ya NFT inaonyesha safari ndefu lakini yenye matumaini. Pamoja na uvumbuzi wa kibunifu na uwezo wa kusikiza sauti za wateja, hatimaye inaweza kutoa thamani inayotakiwa na kutengeneza mazingira bora ya biashara. Watengenezaji wa bidhaa za NFT wanahitaji kuzingatia changamoto hizi na kuweza kuunda mazingira rahisi kwa wateja kupata na kutumia NFTs zao. Hii itakuwa muhimu katika kufufua soko hili lililoathiriwa na hali ya kutetereka.
