Katika mwaka wa 2024, miji mingi inayotegemea sekta ya mafuta na gesi inaonekana kuwa katika hali nzuri kiachumi. Kwa mfano, mji wa Rangely, Colorado, unaonyesha picha ya ustawi. Pamoja na kipato cha kaya kilichojulikana kupita dola 70,000 na gharama za maisha ambazo ni chini, Rangely inachukuliwa kama mfano mzuri wa maendeleo katika maeneo ya vijijini. Wakazi wake wanajivunia shughuli zao za biashara na burudani, lakini chini ya uso wa furaha, kuna wasiwasi mkubwa unaoshinikiza hatma ya mji huu na miji mingine kama hiyo. Rangely na maeneo mengine yanayofanana yanategemea kwa kiasi kikubwa sekta ya mafuta na gesi, ambayo inachangia zaidi ya nusu ya pato la kiuchumi la eneo hilo.
Hali hii inamaanisha kuwa mikoa hiyo imejengwa juu ya msingi unaoweza kuvunjika kutokana na mabadiliko ya haraka katika sera za kimataifa kuhusu matumizi ya nishati. Hali hii inapelekea kuibuka kwa maswali muhimu: Je, ni vipi miji hii itaweza kukabiliana na mabadiliko yasiyoweza kuepukwa katika soko la nishati? Katika kipindi hiki cha vijana, kuna hatua kadhaa zinazoweza kuchukuliwa ili kuhakikisha kuwa miji hii ina uwezo wa kubadilika na kuendelea kustawi licha ya changamoto za baadaye. Ingawa hivi sasa miji hii inaonekana kuwa na nguvu, ukweli ni kwamba hatari kubwa inakuja kutokana na jitihada za kimataifa za kupunguza matumizi ya mafuta na gesi kwa lengo la kukabiliana na mabadiliko ya tabianchi. Mabadiliko haya yanaweza kuchukua muda, lakini ni wazi kuwa miji inapaswa kujiandaa kwa ajili ya siku zijazo. Wakati wa ziara yangu mjini Rangely, niligundua kuwa licha ya ustawi wa sasa, wakazi wanajua kwamba wanakabiliwa na hatari ya mabadiliko ya soko la nishati.
Huenda sera za kupunguza uzalishaji wa gesi chafu zikasababisha kupungua kwa mahitaji ya mafuta na gesi, na hivyo kuathiri pakubwa uchumi wa mji huo. Ingawa hakuna dalili ya kuanguka kwa uchumi kwa sasa, kuweka mikakati ya muda mrefu ni muhimu kwa ajili ya kujiandaa na kwa usalama wa uchumi wa eneo hilo. Kwanza, lazima kueleweka kuwa miji hii haiwezi kuwa na mategemeo ya kisisitiza kwa ukuaji wa sekta ya mafuta na gesi tu. Hali ya kujiamini katika soko la mafuta inaweza kuleta hatari mbalimbali. Kwa hivyo, ni muhimu kuwa na mikakati ya kubadilisha uchumi wa miji hii ili iweze kufanikiwa hata bila ya sekta ya mafuta.
Mifano kutoka nchi tofauti, kama Finland, inaonyesha kwamba ni muhimu kujiandaa na kujenga sekta mpya za kiuchumi ambazo zitabadilisha maisha ya jamii. Kila mji una sifa zake maalum ambazo zinaweza kutumika kujenga uchumi mpya. Kwa mfano, Rangely ina rasilimali nyingi na eneo bora la kijiografia ambalo linaweza kutumika kuendeleza biashara kama vile utalii, kilimo cha kisasa, na teknolojia za habari. Katika kujiandaa na mabadiliko, serikali za mitaa pamoja na jamii zinapaswa kuwekeza katika elimu na mafunzo yanayosaidia wakazi kujifunza ujuzi mpya ambao utaweza kuwawezesha kuingia katika sekta nyingine za uchumi. Pia, kuna haja ya kuunda kwa pamoja mipango ya ushirikiano kati ya serikali, sekta binafsi, na jamii.
Mfano mzuri ni juhudi zinazofanywa na Kabila la Southern Ute nchini Colorado. Kabila hili linatumia mapato kutoka kwa sekta ya mafuta na gesi kuunda Mfuko wa Kudumu na Mfuko wa Ukuaji ambao unasaidia kuhakikisha kuwa kuna bajeti na malengo ya muda mrefu yanayoweza kuendeleza jamii zao. Huu ni mfano wa jinsi jamii zenye rasilimali za mafuta zinaweza kujiandaa kwa mabadiliko huku zikiimarisha uchumi wao. Kwa upande mwingine, ni muhimu kutambua kuwa mipango ya kusaidia jamii hizi inahitaji kuwa na ufahamu wa mahitaji ya kipekee ya kila eneo. Huwezi kutumia mipango ya kawaida ambayo inatumika kwa miji mingine, kwani kila mji una changamoto na fursa zake.
Hii inamaanisha kuwa kile kinachofanya kazi kwenye mji mmoja hakiwezi kufanya kazi kwenye mji mwingine bila kuzingatia muktadha wa kiuchumi, kijamii na kijiografia. Bila shaka, miji inayoegemea sekta ya mafuta na gesi inakabiliwa na changamoto nyingi, lakini pia ina nafasi kubwa ya kukua na kubadilika. Wakati miji hii inatambua hatari zinazoweza kuja na kuanza kuwekeza kwenye mikakati ya muda mrefu, inaweza kujenga uchumi wa kijasiri na endelevu. Ni jukumu la viongozi wa kisiasa, wataalamu wa uchumi na jamii mwenyewe kujengana kwa pamoja ili kuhakikisha kuwa hata katika siku za giza, miji hii itabaki kuwa na uwezo wa kustawi. Katika kipindi cha siku zijazo, itakuwa muhimu kwa viongozi wa serikali na wajumbe wa jamii kuelewa kwamba sasa ndio wakati muafaka wa kujiandaa.
Kuwa na mpango wa kuhakikisha miji ina uwezo wa kuhimili mabadiliko ya soko la nishati ni muhimu si tu kwa ajili ya ustawi wa uchumi, bali pia kwa ajili ya maisha bora ya wakazi wa miji hiyo. Kama ilivyokuwa kwa hadithi ya Yusufu katika Biblia, kujiandaa kwa muda wa uhaba ni lazima ili kuepusha majanga makubwa baadaye. Katika hali ya sasa, kuna uwezekano wa kushindwa kujenga mipango ya muda mrefu, lakini ukweli ni kwamba hatua za kwanza zimeanza kuchukuliwa. Ikiwa miji inataka kuwa na uhakika wa usalama wa kiuchumi, lazima ijifunze kutokana na mabadiliko ya kiuchumi ya ulimwengu. Tunapaswa kutafuta njia mbadala za kukuza uchumi na kujiandaa kwa siku zijazo.
Hiki ni kipindi cha fikra bunifu na ubunifu wa hali ya juu unahitajika ili kuhakikisha kuwa miji inayotegemea mafuta na gesi inabaki na nguvu licha ya changamoto zinazoweza kuja.
