Katika miaka ya karibuni, tasnia ya sarafu za kidijitali imekuwa ikikua kwa kasi kubwa duniani kote. Hii imesababisha haja ya kuweka mifumo madhubuti ya udhibiti ili kulinda wawekezaji na kuhakikisha shughuli hizi zinafanyika kwa uwazi na kwa uaminifu. Katika kuzingatia hali hii, Tume ya Usalama na Uwekezaji ya Australia (ASIC) imetangaza mipango ya kuanzisha masharti mapya ya leseni kwa ajili ya kuboresha usimamizi wa sekta ya sarafu za kidijitali nchini humo. Katika mkutano uliofanyika hivi karibuni, Kamishna wa ASIC, Alan Kirkland, alionesha mipango hii ambayo ni sehemu ya mkakati wa serikali ya Albanese wa kuingiza sekta ya sarafu za kidijitali katika mfumo wa sasa wa udhibiti wa kifedha. Kwa mujibu wa taarifa, sheria hizi mpya zitahitaji mabadilishano ya sarafu ya kidijitali kupata leseni za huduma za kifedha, ambazo ni hatua muhimu katika kuhakikisha ulinzi wa wawekezaji.
Kirkland alisisitiza kwamba, kwa mara ya kwanza, masharti haya yataenea zaidi ya mabadilishano ya sarafu, kwani ASIC inaamini kuwa mali nyingi maarufu za kidijitali zinazotolewa sokoni zinaweza kuonekana kama bidhaa za kifedha. Hii ni hatua kubwa ambayo inadhihirisha jinsi ASIC inavyojikita katika kujenga mazingira ya kisheria yanayoweza kutoa mwongozo kwa wauzaji na wanunuzi wa sarafu za kidijitali. Miongoni mwa changamoto zinazokabiliwa na ASIC ni jinsi sheria za sasa zinavyoendana na sifa za sarafu za kidijitali. Katika mfumo wa sasa wa udhibiti, ASIC inategemea ufafanuzi wa "bidhaa za kifedha" ambazo zinaweza kuwa na ushawishi mkubwa kwenye uwekezaji, usimamizi wa hatari, au malipo yasiyo ya fedha. Hata hivyo, baadhi ya vipengele vya sarafu za kidijitali havikubaliani vilivyo na mifumo hii ya udhibiti, na hivyo kuibua maswali kuhusu mahitaji ya leseni kwa muundo fulani wa bidhaa hizi.
Wakati huo huo, kuna wasiwasi miongoni mwa watengenezaji wa sarafu za kidijitali ambao wameamua kutofanya maombi ya leseni za huduma za kifedha za Australia (AFSL), wakiamini kuwa bidhaa zao haziko chini ya ufafanuzi wa kisheria uliopo. Katika hatua hii, ASIC imeanzisha kesi mbili muhimu za kisheria dhidi ya watangazaji ambao hawana leseni, na kesi hizi bado ziko katika rufaa. Hali hii inadhihirisha umuhimu wa kuwa na sheria zinazoeleweka na zinazowezesha watengenezaji na wanachama wa soko kufahamu wajibu wao kisheria. Katika kusisitiza umuhimu wa wawekezaji wa sarafu za kidijitali nchini Australia, ASIC inakusudia kuimarisha ulinzi wa watumiaji. Kwa mujibu wa taarifa, zaidi ya Wanaustralia milioni kadhaa wanashikilia uwekezaji wa sarafu za kidijitali.
Hivyo, ASIC inatafuta njia za kuhakikisha kuwa wawekezaji hawa wanapata ulinzi muhimu chini ya mfumo wa sasa wa udhibiti wa kifedha. Katika mwaka huu wa 2024, Mahakama Kuu ilitoa uamuzi kwamba Block Earner, kampuni ambayo ilitoa bidhaa za fedha za sarafu kwa kiwango thabiti, ilipaswa kujiandikisha kama mpango wa uwekezaji uliosimamiwa. Hata hivyo, mahakama hiyo haikuweka adhabu yoyote, ikieleza kuwa kampuni hiyo ilikuwa na mwenendo mzuri. Hapo awali, ASIC ilikuwa ikipinga uamuzi huu, ikionesha jitihada za kuimarisha sheria na ulinzi wa mwekezaji. Ni wazi kuwa, mbinu hii ya ASIC inatoa mwanga mpya kuhusu jinsi sekta ya sarafu za kidijitali inavyoweza kuunganishwa na mfumo wa udhibiti wa kifedha.
Wakati ambapo dunia inakabiliwa na changamoto za kisheria na udhibiti wa bidhaa za sarafu, ni muhimu kwa nchi kama Australia kuangaliwa kutoka mbali. Ingawa kuna mtazamo kwamba baadhi ya mashirika yanaweza kuonekana kuwa yasiyo na uwazi, huenda masharti haya ya leseni yakaongeza uaminifu na uwazi katika shughuli za kifedha zinazohusisha sarafu za kidijitali. Ikumbukwe kwamba, pamoja na ASIC, wasimamizi wa kifedha duniani kote, ikiwemo Tume ya Usalama na Kubadilishana ya Marekani (SEC), wamekuwa wakichukua hatua za kisheria dhidi ya mashirika ya sarafu katika hali ya kutokuwa na uhakika kuhusu uainishaji wa bidhaa chini ya sheria zilizopo. Huu ni ushahidi wa dhahiri kwamba, kuna haja kubwa ya kuyasaidia mashirika na wawekezaji wupe kujua ni vitu gani vinavyoweza kupatikana kwa urahisi na kisheria kwenye soko la sarafu za kidijitali. Ili kutatua changamoto hizi, Timu ya ASIC inatarajia kutoa sasisho kuhusu “Waraka wa Habari 225” ifikapo Novemba 2024, lengo likiwa ni kufafanua matibabu ya alama fulani za sarafu zilizowakilisha haki za umiliki wa kidijitali na bidhaa zinazohusiana.
Kirkland ameandika kwamba, ujumbe wa ASIC ni dhahiri: idadi kubwa ya kampuni za mali za kidijitali nchini Australia huenda ikahitaji leseni chini ya sheria zilizopo, kwani mali nyingi zinazotumika sokoni zinaweza kuonekana kama bidhaa za kifedha. Kwa kuzingatia maelezo haya, ni wazi kuwa Australian ASIC inachukua hatua muhimu kuelekea kuweka mfumo wa udhibiti wa sarafu za kidijitali ambao utawapa usalama na uwazi wawekezaji. Ingawa hatua hizi zinaweza kuonekana kuwa ngumu kwa baadhi ya watengenezaji wa sarafu, hatimaye lengo ni kuhakikisha kuwa soko linafanya kazi kwa njia inayowezesha uwekezaji salama na endelevu katika bidhaa za kidijitali. Kwa hivyo, hatua za ASIC huenda zikawa mfano wa kuigwa na mataifa mengine duniani ambayo yanatafuta jinsi ya kuandaa udhibiti sahihi wa tasnia hii inayoibuka kwa kasi.
