Katika siku za hivi karibuni, mada ya fedha za kidijitali, maarufu kama cryptocurrency, imekuwa ikichukua nafasi kubwa katika mijadala ya kiuchumi duniani kote. Hii ni kutokana na kuongezeka kwa umaarufu wa cryptocurrencies kama Bitcoin, Ethereum, na nyinginezo, ambazo zimekuwa zikivutia wawekezaji wengi, hata bila kujua hatari zinazoweza kutokea. Miongoni mwa watu wanaozungumzia hatari hizi ni Mkuu wa Benki Kuu ya India, Shaktikanta Das. Katika mahojiano yaliyosababisha vichwa vya habari, Das alitoa tahadhari kwamba fedha za kidijitali zinaweza kuwa chanzo cha mizozo ya kifedha katika siku zijazo. Kwanza, ni muhimu kuelewa nini cryptocurrency ni.
Hizi ni aina za fedha ambazo zipo mtandaoni na zinatumia teknolojia ya blockchain ili kutoa usalama na uwazi. Cryptocurrencies zinazidi kupendwa duniani, lakini ni ngumu kudhibiti na zinatumiwa mara nyingi katika biashara haramu, jambo ambalo linawatia wasi wasi wabunifu wa sera zinazohusiana na fedha. Shaktikanta Das anasema kuwa hali ya sasa ya cryptocurrency ni hatari sana. Katika taarifa yake, alikumbusha kuwa ukuaji wa haraka wa cryptocurrencies sio tu unawavutia wageni, bali pia umeleta wasiwasi kuhusu athari za kiuchumi ambazo zinaweza kutokea ikiwa hakuna udhibiti mzuri wa sekta hii. Alisisitiza kuwa hakuna mfumo wa kifedha unaoweza kuvumiliwa bila kuwa na udhibiti wa awali, hivyo basi, umuhimu wa kuanzisha sera za udhibiti wa fedha za kidijitali unakuwa mkubwa.
Kwa upande mwingine, watetezi wa cryptocurrencies wanasema kuwa hizi fedha zinazoweza kuwapa watu uhuru zaidi wa kifedha. Wanaeleza kwamba cryptocurrencies zinaweza kuboresha ushirikiano wa kimataifa na kuondoa vikwazo vya kibenki vya jadi. Hata hivyo, Das anasema kuwa ni muhimu kutambua kuwa faida hizi zinaweza kuja na gharama kubwa sana. Kumekuwa na mifano kadhaa katika historia ambapo mizozo ya kifedha ilitokea kutokana na ukosefu wa udhibiti. Kuanzia sababu za mizozo ya kifedha za mwaka 2008, ambapo umakini ulikosekana katika masoko ya mali, hadi kufikia sasa, vitendo vya kimataifa vinaweza kuathiri masoko ya ndani.
Das anasema kuwa ni rahisi kwa mabadiliko madogo ya bei katika soko la cryptocurrency kuathiri uchumi wa nchi nyingi, hususan nchi zinazoendelea kama India. Hii ni kwa sababu nchi hizi mara nyingi zinategemea fedha za kigeni na zinashiriki katika mazingira ya kibiashara ya kimataifa ambamo athari za fedha za kidijitali zinaweza kuathiri usalama wa kifedha wa nchi nzima. Mbali na hayo, benki kuu ya India imetoa wito kwa nchi nyingine zinazotumia cryptocurrencies kujiweka tayari na kuunda sheria za kudhibiti ili kulinda uchumi wa nchi zao. Katika hali hiyo, wafanya biashara na wawekezaji wanatakiwa kufahamu changamoto za kutumia cryptocurrencies ili kuepuka mizozo inayoweza kuzuka. Ni muhimu kwa nchi zenye uchumi unaokua kama India kuwekeza katika teknolojia na maarifa yanayohitajika kudhibiti fedha hizi mpya.
Kwa upande wa Serikali ya India, kumekuwa na mazungumzo kuhusu kuanzisha sera mpya zitakazosaidia kutoa mwongozo thabiti kwa matumizi ya fedha za kidijitali. Kuwepo kwa sheria na kanuni itasaidia kuongeza uwazi na kudhibiti masoko ya fedha, huku pia ikiondoa mashaka na wasiwasi wa wawekezaji. Hii itawasaidia wawekezaji kupata taarifa sahihi na za kuaminika kuhusu hatari zinazoweza kuja. Katika kuunganisha mitazamo, tafiti zinaonyesha kuwa watu wengi bado hawajui madhara na faida za cryptocurrencies. Ingawa inapotolewa kama fursa ya uwekezaji, kuna haja kubwa ya elimu kuhusu hatari zinazoweza kutokea.
Watu wanahitaji kufahamu kuwa biashara ya fedha za kidijitali inahusisha viwango vya juu vya hatari, na wengi hawafahamu jinsi ya kudhibiti hatari hizo. Aidha, kuna umuhimu wa kushirikisha jamii ya kimataifa katika kubuni sera na kanuni zinazohusisha matumizi ya cryptocurrencies. Ufadhili wa kimataifa unaweza kusaidia katika kuleta mabadiliko chanya ya kisheria, huku pia ukiwa na nguvu ya kuhamasisha mifumo bora ya udhibiti wa fedha hizi. Kuhusiana na suala la matumizi ya cryptocurrencies katika biashara za kimataifa, ni ukweli usiopingika kuwa teknolojia ya blockchain inayo uwezo wa kuboresha ufanisi wa biashara. Hata hivyo, ni lazima kuwa na uzito katika maamuzi yanayohusisha matumizi ya teknolojia na kuongeza uwazi katika uendeshaji wa masoko.
Katika mwisho wa mahojiano yake, Shaktikanta Das alionya kuwa ni wakati muafaka kwa nchi zote kuungana na kubuni sheria na kanuni zitakazosaidia kudhibiti cryptocurrencies. Hii ni kwa sababu hatari inayoweza kutokea si ya nchi moja pekee, bali inahusisha masoko ya kiuchumi duniani kwa ujumla. Tunahitaji kukumbuka kuwa wakati wa kuanzisha sera zinazohusisha fedha za kidijitali ni sasa, kwani hatari zinazohusishwa nazo zinaweza kulenga uchumi wa nchi nzima. Kwa hivyo, ni muhimu kwa wataalamu, wawekezaji, na serikali kuchukua hatua stahiki ili kuzuia mizozo ya kifedha inayoweza kutokea kutokana na matumizi yasiyo sahihi ya cryptocurrencies. Ni lazima kuwepo na makubaliano ya kimataifa yatakayosaidia kuweka misingi imara ya udhibiti wa fedha za kidijitali, ili kuhakikisha kuwa hatari zinazoweza kuzuka zinadhibitiwa ipasavyo na masoko yaliyo atharini hayaathiriwa zaidi.
Wakati huu wa mabadiliko, umuhimu wa elimu kwenye sekta ya fedha za kidijitali hauwezi kupuuzilia mbali.
