Katika miaka ya hivi karibuni, umaarufu wa cryptocurrency umeongezeka kwa kasi, na kusababisha mabadiliko makubwa katika sekta ya fedha. Hata hivyo, pamoja na ukuaji huu, kumekuwa na ongezeko la udanganyifu wa fedha za dijitali. Watu wengi wanavutiwa na fursa za kupata faida kubwa, lakini hawaelewi hatari zinazohusiana na biashara za crypto. Makala haya yanatoa mwangaza juu ya udanganyifu wa kawaida wa crypto ambao unapaswa kuangaliwa ili kulinda uwekezaji wako. Kwanza, hebu tuangalie udanganyifu wa “Ponzi”.
Huu ni mfumo wa udanganyifu ambapo wawekezaji wa mapema wanapokea faida kubwa kutoka kwa michango ya wawekezaji wapya. Hii ni sawa na piramidi, ambapo fedha za watu wapya zinawekwa kwa ajili ya kulipa wale wa zamani. Wakati mfumo huu unapoanza kushindwa, wengi huishia kupoteza fedha zao. Watu wanapojaribu kuhamasisha wengine kuwekeza katika mipango hii, wanapaswa kuwa waangalifu, kwani mara nyingi huwa na ahadi za kurudi mara dufu kwa muda mfupi. Pili, kuna udanganyifu wa “phishing”.
Katika udanganyifu huu, wahalifu hutumia barua pepe, ujumbe wa maandiko, au tovuti za bandia kujaribu kupata habari za kibinafsi kutoka kwa wawekezaji. Mara nyingi, barua hizi zinaonekana kama zinatoka kwa kampuni halali za crypto au kubadilisha fedha. Wahalifu hujifanya kama wawakilishi wa kampuni hizo, wakitoa ahadi za usalama na faida ili kushawishi waathirika kuhadaika. Ni muhimu kuwa mwangalifu sana na barua pepe au ujumbe unaohitaji taarifa za kibinafsi, kama vile nenosiri au nambari za kadi za mkopo. Udanganyifu mwingine ni “ICO scams”.
Iwapo unafahamu kuhusu Ofisi za Awali za Coin (ICO), huu ndio mfumo wa kukusanya fedha kwa ajili ya maendeleo ya mradi wa cryptocurrency. Kwa bahati mbaya, wahalifu wengi wanatumia mfumo huu kujiwekea fedha kwa njia ya uhlala, bila kutoa bidhaa au huduma yoyote ya thamani. Kabla ya kuwekeza katika ICO, ni muhimu kufanya utafiti wa kina. Hakikisha kwamba timu ya mradi ina uzoefu na historia nzuri katika sekta hiyo, na pia hakikisha kwamba mradi unatoa taarifa wazi kuhusu matumizi ya fedha zitakazokusanywa. Moja ya udanganyifu maarufu ni “pump and dump”.
Huu ni mfumo ambapo kundi la watu hufanya juhudi za makusudi kwa kuongeza thamani ya cryptocurrency kwa kununua kwa wingi, kisha wanauza hisa zao mara thamani inapoinuka. Hii inawafanya wengine kupoteza fedha wanaposhindwa kujua kuwa thamani imepanda kwa sababu ya udanganyifu. Wakati ununuzi wa hii aina unapotendeka, ni muhimu kuwa na uelewa wa hali ya soko na kufanya maamuzi sahihi badala ya kufuata wimbi. Pia, tunapaswa kuangazia “rug pulls”. Huu ni udanganyifu ambapo waendelezaji wa mradi wa crypto hujenga wazo lzuri na kuvutia wawekezaji, lakini kisha wanatoweka kwa ghafla na fedha zao.
Mara nyingi, mradi huu unakuwa na tovuti ya kitaalam, whitepaper nzuri, na hadhi ya soko, lakini baada ya kukusanya fedha, waendelezaji hujifanya hawapo, na kufanya wawekezaji wapoteze kila kitu. Hapa, ni muhimu kuwa makini na kufuata hatua za usalama kabla ya kuwekeza. Kuwa na ujasiri wa kuuliza maswali na kufuatilia maendeleo ya mradi. Mwingine wa udanganyifu ni kutumia “fake exchanges”. Kuna ubadilishanaji wengi wa cryptocurrency kwenye mtandao, lakini si wote ni waaminifu.
Wahalifu huunda ubadilishanaji wa bandia kwa kuiga majina na nembo za ubadilishanaji wa halali ili kuvuta wawekezaji. Mara nyingi, hawawezi kutoa huduma bora za usalama na wakati wanaweza kutoa bei nzuri za manunuzi. Ni muhimu kufanya utafiti wa kina kabla ya kujiunga na ubadilishanaji wowote. Hakikisha kwamba ubadilishanaji unatoa ulinzi wa kutosha na kwamba unafuata kanuni za kisheria za eneo lako. Tukizungumza kuhusu mitandao ya kijamii, udanganyifu wa crypto umeenea sana katika majukwaa haya.
Watu wengi wanatumia mitandao ya kijamii kushawishi wawekezaji wapya kwa ahadi za faida kubwa kupitia matangazo ya mara kwa mara. Hapa, ni muhimu kuwa makini sana, kwani mara nyingi hizi ni kampeni za udanganyifu zilizojificha. Hebu uwe na wasiwasi na akaunti zenye majina ya ajabu au zile zinazotoa ahadi zisizowezekana. Kamwe usiwe na haraka ya kuwekeza kabla ya kufanya utafiti wa kina wa mtu au kampuni unayohusiana nao. Kwa kumalizia, ni dhahiri kuwa ingawa cryptocurrency ni fursa nzuri ya uwekezaji, inakuja na hatari nyingi.
