Venezuela: Petro Siyo Sarafu ya Mafuta, Wala Hata Sarafu ya Kidijitali Katika ulimwengu wa uchumi wa kisasa, sarafu za kidijitali zimechukua nafasi kubwa, zikileta mageuzi makubwa katika mfumo wa kifedha duniani. Hata hivyo, katika nchi kama Venezuela, ambapo uchumi umekumbwa na changamoto nyingi, dhana ya sarafu ya kidijitali imepata mwelekeo tofauti. Petro, sarafu iliyoanzishwa na serikali ya Venezuela, ilikuwa na matumaini makubwa kuwa itasaidia kuboresha hali ya kifedha ya taifa hili lililojaa matatizo. Hata hivyo, ukweli ni kwamba Petro siyo sarafu ya mafuta kama ilivyodaiwa, na pia si sarafu ya kidijitali kwa maana halisi. Venezuela imekuwa katika mgogoro wa kiuchumi kwa zaidi ya muongo mmoja, kutokana na sababu nyingi, ikiwa ni pamoja na usimamizi mbovu wa rasilimali, vikwazo vya kimataifa, na mfumuko wa bei.
Katika mazingira haya, serikali iliamua kuanzisha Petro mwaka 2018 kama njia ya kuvutia uwekezaji na kuboresha uchumi. Kulingana na maelezo rasmi, Petro ilikuwakilishwa kama sarafu ambayo ingedhibitiwa na akiba kubwa ya mafuta ya Venezuela, ikihimiza Wavenezuela na wawekezaji wa kigeni kuamini kwamba walikuwa wanashiriki katika biashara ya mafuta yenye dhamani. Hata hivyo, uchambuzi wa kina unadhihirisha ukweli kwamba Petro siyo mafuta ya back-end wala ni sarafu ya kidijitali. Kwanza kabisa, ni muhimu kuelewa kuwa Petro inategemea viwango vya mafuta vya taifa, lakini haiwezi kufananishwa na sarafu nyingine za kidijitali kama Bitcoin. Katika hali ya kawaida, sarafu ya kidijitali inatakiwa kuwa huru, isiyo na udhibiti kutoka kwa serikali na ina uwezo wa kufanya biashara kwa urahisi katika soko la wazi.
Petro, kwa upande mwingine, inaonekana kuwa na udhibiti mkali kutoka kwa serikali ya Venezuela na haiwezi kuuzwa kwa urahisi nje ya mipaka ya nchi. Pili, Petro haina ukwasi wa kutosha kama ilivyodaiwa. Kwenye taarifa mbalimbali, Petro ilitangaza kuwa bei yake inategemea mafuta, lakini umiliki wa rasilimali hizo huwa katika hali ya mgumu. Venezuela ina akiba kubwa ya mafuta, lakini uendeshaji wa sekta ya mafuta umekumbwa na matatizo makubwa. Ushiriki wa kampuni za kimataifa umepungua kwa kiasi kikubwa kutokana na vikwazo na hali ngumu ya kiuchumi, hivyo kufanya Petro iwe na dhamana ya chini sokoni.
Wawekezaji wa nje wanaona Petro kama hatari kubwa, na hivyo hufanya ni vigumu kwa serikali kupata fedha za kigeni kwa kutumia sarafu hii. Hali hii inadhihirisha kwamba Petro inakabiliwa na changamoto nyingi. Sababu moja ni kwamba hakuna mfumo mzuri wa udhibiti wa kifedha katika nchi, ambao ungewezesha biashara ya Petro kuwa ya kidijitali. Serikali imekuwa haiwezi kuboresha miundombinu ya teknolojia na usalama wa mfumo wa malipo, na hivyo kuathiri uaminifu wa sarafu hii inayodaiwa kuwa ya kidijitali. Hivyo basi, Petro inadhaniwa kuwa nyenzo ya kisiasa zaidi kuliko kifedha, ikitumiwa kama njia ya kutafuta uhalali wa kisiasa na kugharimia miradi ya serikali.
Wakati wa uanzishwaji wa Petro, serikali ilishiriki katika kampeni kubwa ya kutangaza faida za sarafu hii, ikijaribu kuvutia wawekezaji wengi. Walidai kuwa Petro itasaidia kukabiliana na mfumuko wa bei, kuimarisha uchumi, na kutoa fursa mpya za biashara. Hata hivyo, hali halisi inakataa ahadi hizo, kwani Petro haijawa na mafanikio makubwa katika kubadilisha hali ya uchumi wa nchi. Mfumo wa kifedha umendelea kuwa na matatizo, na wengi wa Wavenezuela bado wanakabiliwa na changamoto za kununua bidhaa za msingi, huku Petro ikionekana kama kisima cha tamaa kisichoweza kuleta mabadiliko. Mbali na changamoto za kiuchumi, kuna masuala mengine ya kiutawala yanayoathiri Petro.
Serikali ya Venezuela imekuwa ikikumbwa na tuhuma za ufisadi na matumizi mabaya ya rasilimali, hali inayowafanya wawekezaji wa kigeni kuwa na wasiwasi kuhusu usalama wa fedha zao. Inaonekana wazi kwamba Petro siyo tu sarafu inayoendeshwa na mafuta, bali pia ni sehemu ya mfumo wa kisiasa unaopingana na ukweli wa kiuchumi wa nchi. Hii inamaanisha kuwa Petro haiwezi kutoa suluhu ya kudumu kwa matatizo ya kifedha ya Venezuela, bali inasisitiza zaidi matatizo ambayo tayari yapo. Kama nchi inayoendelea kujaribu kutafuta njia za kujenga uchumi wake, Venezuela inahitaji kufikiria upya mipango yake ya kifedha na kuachana na dhana hii ya sarafu isiyo na nguvu kama Petro. Pengine njia bora zaidi ni kuimarisha mifumo ya kiuchumi iliyopo, kuanzisha sera bora za uwekezaji, na kuvutia wawekezaji wa kigeni kwa manufaa halisi ya biashara na ukuaji wa uchumi.
Kwa kumalizia, Petro haikubaliki kama sarafu ya mafuta wala sarafu ya kidijitali. Ni mfano mzuri wa jinsi siasa na uchumi vinavyoweza kuingiliana, na jinsi mbinu zisizo za kisayansi na zisizo za vitendo za kushughulikia matatizo ya uchumi zinaweza kupelekea matatizo zaidi. Venezuela inahitaji kufungua ukurasa mpya katika historia yake ya kifedha, ikitafuta suluhu za kimsingi na endelevu zaidi badala ya kujaribu kutafuta suluhu za muda mfupi zenye matarajio yasiyoweza kutimia. Katika mazingira haya, ni muhimu kwa serikali kufahamu kwamba uwezo wa Petro umekuwa ukishuka, na wakati wa kuchukua hatua sahihi umefika.
