Katika hatua inayogonga vichwa vya habari na kuleta wasiwasi miongoni mwa wagonjwa wa ugonjwa wa sickle cell, kampuni kubwa ya dawa ya Pfizer imetangaza kuondoa kabisa dawa yake ya Oxbryta (voxelotor) kutoka soko. Hatua hii imechukuliwa kutokana na wasiwasi kuhusu usalama wa dawa hiyo, ambayo ilikuwa ikitumika katika matibabu ya ugonjwa wa sickle cell, ugonjwa ambao umeathiri maisha ya maelfu ya watu duniani. Oxbryta ilizinduliwa kama dawa ya kwanza mpya ya kuwatibu waathirika wa ugonjwa wa sickle cell katika miongo kadhaa. Ilionekana kama matumaini mapya kwa wagonjwa wanaokabiliwa na changamoto za kiafya na maumivu sugu yanayosababishwa na ugonjwa huu. Dawa hii ilijikita katika kuboresha kiwango cha oksijeni katika damu, hivyo kusaidia kupunguza idadi ya mashambulizi ya maumivu yaliyokuwa yakiwasibu wagonjwa mara kwa mara.
Hata hivyo, ripoti za hivi karibuni za kliniki zimeonyesha dalili za kutisha kuhusu usalama wa Oxbryta. Pfizer imesema kuwa uamuzi wa kuondoa dawa hii umekuja baada ya kujifunza kuhusu hatari zinazowezekana zinazohusiana na matumizi yake. "Tunachambua kwa kina data yote kutoka kwa tafiti za kliniki na kurejea katika taarifa za usalama. Tumegundua kwamba faida za Oxbryta hazizidi hatari zinazoweza kutokea," alisema msemaji wa Pfizer. Wataalamu wa afya wameeleza kuwa hatua hii huenda ikawa na athari kubwa kwa wagonjwa waliokuwa wakitumia Oxbryta kama sehemu ya matibabu yao.
Wagonjwa wengi walitegemea dawa hii kama sehemu ya maisha yao ya kila siku, na sasa wanakabiliwa na hofu kuhusu nini kitatokea baada ya dawa hii kuondolewa sokoni. "Ni vigumu sana kwa wagonjwa hawa kujifanyia mabadiliko ghafla. Wengi wao wamekuwa wakitumia Oxbryta kwa muda mrefu, na sasa wanahitaji mbadala ambao unaweza kufanya kazi sawasawa," alisema daktari mmoja ambaye alitaka jina lake lihifadhiwe. Wagonjwa wa sickle cell wanakabiliwa na changamoto nyingi, ikiwemo maumivu makali, hatari ya maambukizi, na matatizo mengine ya kiafya. Oxbryta ilikuwa na ahadi ya kupunguza mashambulizi haya ya maumivu na kuboresha ubora wa maisha kwa waathirika.
Hata hivyo, kwa kuondolewa kwake, kuna wasiwasi mkubwa kuhusu jinsi wagonjwa hawa wataweza kudumisha hali zao za kiafya. Pfizer inaelezea kuwa wanaendelea kufanya utafiti zaidi ili kubaini hatari zinazohusiana na Oxbryta. Kampuni hiyo pia inatoa msaada kwa wagonjwa na wahudumu wa afya ili kuwasaidia katika kipindi hiki kigumu. "Tunaelewa kuwa uamuzi huu ni mgumu kwa waganga, wagonjwa na familia zao. Tunatoa mipango ya msaada kwa wale wote walioathirika na hatua hii," aliongeza msemaji wa Pfizer.
Katika mazingira haya, wadau wa sekta ya afya wanatarajia kuona hatua za haraka kutoka kwa kampuni zinazozalisha dawa za sickle cell. Wengi wanaamini kuwa ni lazima kuwepo na dawa mbadala ambazo zinaweza kusaidia katika kudhibiti ugonjwa huu. Mashirika yasiyo ya kiserikali na asasi za afya pia yamechukua jukumu la kuongeza uelewa kuhusu ugonjwa wa sickle cell na umuhimu wa tafiti za dawa mpya. Katika mazingira ya sasa, ni muhimu kwa wagonjwa na familia zao kuelewa kuwa kuna mbinu mbalimbali za kudhibiti ugonjwa wa sickle cell. Mbali na dawa, mabadiliko katika mtindo wa maisha na elimu kuhusu ugonjwa huo vinaweza kusaidia kuboresha hali ya mwili na akilil.
Daktari mmoja anasema, "Ni muhimu kwa wagonjwa kuelewa ugonjwa wao na njia za kudhibiti shughuli zao za kila siku. Hakuna habari kwamba huwezi kuishi maisha ya kawaida ukiwa na ugonjwa huu." Wataalamu wa afya wanahimiza wagonjwa wa sickle cell kufunga mahusiano mazuri na wahudumu wa afya ili waweze kupata msaada wa mara kwa mara. Pia wanashauri kujitenga na vyanzo vya shinikizo, kwani maudhui hayo yanaweza kuwa na athari chanya kwenye afya ya mtumiaji. Mkataba wa afya wa umma unashughulikia masuala yaliyojitokeza katika kuondolewa kwa Oxbryta.
Serikali na wadau wengine wanakatisha tamaa na wamekuwa wakiteseka kutokana na ukosefu wa ufumbuzi wa muda mfupi wa kutosha. Wengine wanasema kuwa kuna haja ya kupanua utafiti na kuhamasisha dawa mpya zinazoweza kuchukua nafasi ya Oxbryta. Pamoja na changamoto, kuna mwanga wa matumaini kwa wagonjwa wa sickle cell. Mtaalamu mmoja wa afya anasema, "Utafiti wa dawa mpya unafanya maendeleo, na kuna matumaini kwamba tutapata mbadala madhubuti kwa Oxbryta katika siku zijazo. Ni muhimu kuendelea na juhudi za tafiti ili kuboresha maisha ya wagonjwa.
" Kwa sasa, wagonjwa wanahimizwa kufanya maamuzi sahihi na yenye kueleweka kuhusu matibabu yao, huku wakitafuta msaada kutoka kwa wahudumu wa afya ili waweze kuendelea na maisha yao ya kila siku, licha ya vikwazo vinavyoweza kutokea. Oxbryta inaweza kuwa historia sasa, lakini mapambano dhidi ya ugonjwa wa sickle cell yanaendelea, na matumaini yakiwa juu kwa uvumbuzi wa dawa mpya.
