MCP Bado Inashikilia Mbinu za Kale katika Siasa: Urithi wa Kutisha Katika historia ya siasa za Malawi, chama cha Malawi Congress Party (MCP) kina nafasi maalum. Kukitazama historia yake, ni dhahiri kuwa MCP ilikuwa nguvu kuu nchini wakati wa utawala wa kiongozi wake wa kwanza, Hastings Kamuzu Banda. Kipindi hicho kilikuwa na udhibiti mkali wa kisiasa, ambapo upinzani ulitishwa na watu wengi walikamatwa kwa sababu za kisiasa. Leo, licha ya kuwa na mfumo wa demokrasia ya vyama vingi, kuna dalili kwamba MCP bado inatumia mbinu za zamani katika kuendesha siasa zake, ambazo zinaweza kuwa na madhara makubwa kwa maendeleo ya kidemokrasia ya nchi hii. Tangu kuanzishwa kwa mfumo wa vyama vingi mwaka 1994, wengi walikuwa na matumaini kwamba MCP ingebadilika na kujiandaa kwa mabadiliko.
Watu walitarajia chama hicho kujifunza kutokana na makosa ya zamani na kukubali umuhimu wa demokrasia, uhuru wa kujieleza, na haki za binadamu. Hata hivyo, mambo yameonekana kuwa tofauti. Kutokana na matendo na kauli za viongozi wa MCP, ni dhahiri kuwa chama hicho hakiwezi kuachana na urithi wa kutisha ambao umekitambulisha kwenye historia yake. Mwaka 2024, hali imekuwa mbaya zaidi, kwani kuna ripoti za kuongezeka kwa uonevu wa kisiasa, ushawishi dhidi ya wapinzani, na ukataji mbinu za kukandamiza sauti zinazopinga. Miongoni mwa matukio yaliyoleta wasiwasi ni vitendo vya kutisha dhidi ya waandishi wa habari, ambapo waandishi kadhaa wamekabiliwa na vitisho na kunyanyaswa wanapojaribu kufichua ukweli kuhusu uongozi wa MCP.
Mfano mmoja ni waandishi Cathy Maulidi na Brian Banda, ambao walikabiliwa na vitisho vya maisha yao kwa sababu ya jobo zao za kufichua ufisadi na ubaguzi ndani ya siasa za nchi. Kuangazia tabia hii, ni wazi kuwa MCP inakumbatia mbinu za kisiasa zilizotumika enzi za Kamuzu Banda, ambapo sauti za ukosoaji zilichukuliwa kuwa vitu vya kutisha na vikwazo. Hali hii inatishia maendeleo ya demokrasia nchini Malawi, ambapo ni muhimu kwa watu wote, ikiwa ni pamoja na wapinzani na waandishi wa habari, kuwa na uhuru wa kutoa maoni bila hofu ya kukabiliwa na unyanyasaji. Mbali na kukandamiza sauti za wapinzani, MCP pia inaonekana kuendelea na utamaduni wa upendeleo wa kisiasa. Kuna tuhuma nyingi kwamba nafasi za juu serikalini zinatolewa kwa watu ambao wana uhusiano wa karibu na chama badala ya wale walio na utaalamu na ujuzi.
Hili linaonekana kuwa na urithi wa utawala wa Kamuzu, ambapo kila mtu alipaswa kuwa mwaminifu kwa serikali ili kupata nafasi ya kazi. Hali hii inakwamisha maendeleo katika sekta za umma na inadhihirisha siasa dhaifu zinazoshirikiana na nepotism. Katika mfumo sahihi wa kidemokrasia, ni muhimu kwa viongozi na chama kufungua milango kwa mawazo tofauti na kupokea ukosoaji. Hata hivyo, ni wazi kuwa MCP bado inaangazia kuweka udhibiti kwenye mawazo na siasa. Wakati ambapo upinzani unapaswa kuwa na nafasi yao katika kujenga nchi, kuna hofu kubwa kwamba viongozi wa MCP wanaendeleza siasa za kutisha ili kuondoa mitazamo tofauti.
Licha ya kuwa na changamoto nyingi, Malawi inahitaji kuwa na mazungumzo kati ya viongozi wa vyama vya kisiasa na raia ili kufanikishia amani na maendeleo endelevu. Kutana na viongozi wa MCP, waandishi wa habari, na wanaharakati wa haki za binadamu hakuna tofauti na kuja na dhamira thabiti ya kudumisha demokrasia halisi. Malawi inahitaji siasa za kiutawala ambazo hazihusishi unyanyasaji na uonevu wa kisiasa. Wakati huu, ni wajibu wa wananchi kujiunga pamoja na kuhamasishwa kuhusu umuhimu wa demokrasia na haki za binadamu. Kutokana na historia ya MCP, inabidi wananchi washirikiane na upinzani ili kuhakikisha kuwa sauti zao zinaskika na kufuatiliwa.
Katika hili, vikundi vya kiraia vinaweza kuhamasisha jamii kuhusu umuhimu wa kupinga vitendo vya ukandamizaji na kutafuta ni njia ipi bora ya kuunda Malawi ambayo wote wanahitaji. Katika nafasi hii, ni vizuri kutambua kwamba viongozi wa kisiasa wanapaswa kuwa na uwazi wa kisiasa na kujiweka wazi kwa umma. Wanapojaribu kukandamiza sauti za wananchi, wanajiweka kwenye njia ngumu na ya hatari, ambayo itaweza kuleta mabadiliko mabaya katika mfumo wa serikali. Kwa kumalizia, MCP inahitaji kujilaumu, kwani inashindwa kujifunza kutokana na makosa ya historia. Sasa ni wakati wa viongozi kuelewa kuwa siasa za kutisha na ukandamizaji wa haki za binadamu hazitakuza maendeleo ya nchi yoyote.
Malawi inahitaji viongozi ambao watashiriki katika fikra mpya na kuzingatia demokrasia, haki za binadamu, na amani. Kituo cha msingi kinabaki katika juhudi za kumaliza unyanyasaji na kujenga mazingira ya kuzuia matumizi mabaya ya madaraka na mkazo wa kisiasa, kuweza kuleta uhuru wa kuwa na mawazo tofauti katika jamii. Wakati huu, ni muhimu kwa wajibu wa raia ambaye anapaswa kuwa na sauti thabiti, kuenda mbele na kudai haki zao, na kutokubaliana na kawaida ya zamani zilizoshindwa. Kwa hivyo, kuna matumaini ya kuleta mabadiliko mazuri ambayo yataliweka Malawi katika mwelekeo sahihi wa maendeleo na ustawi wa kijamii.
