Katika ulimwengu wa sarafu za kidijitali, Ethereum imekuwa ikiongoza kwa ubunifu na teknolojia, ikitoa jukwaa linalowezesha ujenzi wa programu mbalimbali. Hata hivyo, mwanzilishi wa Ethereum, Vitalik Buterin, hivi karibuni ametoa tahadhari kuhusu hatari inayokabili Layer-2 (L2) mitandao ambayo inategemea Ethereum kwa usalama na ufanisi. Katika makala haya, tutachunguza kile Buterin alichosema, umuhimu wa Layer-2 mitandao, na nini hatma inaweza kuwa kwa wahusika wote. Katika taarifa yake, Buterin alisisitiza kwamba mitandao ya Layer-2 inakabiliwa na hatari kubwa ya kushindwa ikiwa haitoweza kufikia kiwango fulani cha maendeleo mapema mwaka huu. Wakati Wang van Richell, mkurugenzi wa L2Beat, alielezea kuwa zaidi ya dola bilioni 33 zimewekwa kwenye mitandao ya L2, suala la kuimarisha ufanisi wa kusimamia na kutumia blockchain linakuwa na umuhimu zaidi.
Buterin anaamini kuwa mitandao ya L2 inapaswa kufikia kiwango cha "Level 1+" ili kudumisha ushirikiano na kujiendesha kwa ufanisi. Layer-2 ni teknolojia inayotumika kuongeza uwezo wa Ethereum kwa kutoa ufumbuzi wa kutatua tatizo la mzigo mkubwa wa data kwenye blockchain. Kusanya taarifa kwenye blockchain moja kunaweza kusababisha ucheleweshaji na gharama kubwa, lakini kwa kutumia Layer-2, shughuli zinaweza kufanywa zaidi ya Ethereum kuu huku zikihifadhi usalama na ufanisi. Kwa mfano, mitandao kama Arbitrum na Optimism tayari wameweza kufikia kiwango cha "Level 1," huku wakielekea kwenye kuimarisha zaidi usalama na ufanisi wao. Buterin alitunga kiwango hiki ili kuhamasisha maendeleo ya kuaminiwa katika mazingira ya blockchain.
Katika mfumo wa kiwango hiki, kiwango cha 0 ni cha msingi ambapo mtandao unategemea tu usimamizi wa kibinafsi wa opereta. Katika kiwango cha 1, usimamizi wa mikataba ya smart huingizwa lakini bado kuna baraza la usalama. Kiwango cha 2 ni cha juu zaidi, ambapo mtandao unajiendesha kikamilifu kupitia mikataba ya smart bila mtu yeyote wa kuingilia kati, hivyo kuhamasisha uhuru na usalama. Bila shaka, tahadhari ya Buterin inajitokeza katika muktadha wa mazungumzo yanayoendelea kuhusu ukuzaji wa blockchain na hatari zinazoweza kuonekana ikiwa mitandao ya L2 haitopata maendeleo haraka. Wakati baadhi ya mitandao kama Arbitrum na dYdX v3 wameweza kufikia viwango vya juu, mitandao mingine kama Base, Blast, na Starknet bado yamebaki katika kiwango cha 0 na wanahitaji kuharakisha maendeleo yao ili kuweza kudumu katika soko la ushindani.
Buterin pia aligusia kuwa kuna uwezekano kuwa mitandao mengine ya "zk-rollups" itafanikiwa kufikia kiwango cha "Level 1" kabla ya mwisho wa mwaka. Hii inamaanisha kuwa ikiwa wataweza kukamilisha mchakato wa maendeleo na kufikia vigezo vilivyowekwa, watakuwa katika nafasi nzuri ya kuendelea kujitengenezea wakati mzuri katika soko. Ni muhimu kutambua kwamba wahusika ndani ya mfumo wa blockchain wanakabiliwa na changamoto nyingi ikiwa ni pamoja na ushindani mkali kutoka mitandao mingine, pamoja na mabadiliko ya haraka katika teknolojia. Mitandao kama Ethereum yanatarajiwa kuboresha uwezo wao wa kukaribisha maendeleo mapya na pia kuhakikisha kuwa gharama za shughuli zinabaki chini ili kutosheleza mahitaji ya watumiaji. Wakati wa kutathmini hatari zinazokabili mitandao ya L2, ni muhimu pia kufahamu athari za kisheria na kiuchumi zinazoweza kujitokeza.
Serikali nyingi duniani kote zinahitaji kuweka sera na sheria vinavyohusiana na sarafu za kidijitali, na hii inaweza kuwa na athari kubwa kwa ukuaji wa teknolojia hii. Buterin mwenyewe amekuwa na wasiwasi kuhusu hatari zinazoweza kutoka kwa udhibiti wa serikali kwa hivyo anasisitiza umuhimu wa kujiimarisha kwa mitandao ya L2. Mbali na changamoto hizo, kuna pia nafasi kubwa za ukuaji wa Blockchain katika mazingira ya biashara na fedha. Sekta ya fedha imekuwa ikitafuta njia za kuboresha ufanisi wa shughuli zake, na blockchain inaweza kutoa ufumbuzi wa kutatua baadhi ya changamoto hizo. Kama mitandao ya L2 inavyoendelea kukuza ufanisi wake, watakuwa na uwezo bora wa kufikia malengo yaliyowekwa.
Hata hivyo, baadhi ya watu wanajiuliza ni kwa nini kuna hatari kubwa kwa mitandao ya L2 ikiwa kuna fedha nyingi zinazoingizwa. Hakika, tatizo linaweza kuwa katika usalama na uhakikisho wa teknolojia hizi mpya. Wakati mwingine, miradi husika inaweza kuwa na shida nyingi za kiutendaji ambazo zinaweza kusababisha kuporomoka kwa mtandao mzima, na hivyo kuathiri uwekezaji wa watu wengi. Hiki ndicho kiini cha tahadhari ya Buterin. Katika dunia ya teknolojia zinazokua kwa kasi kama vile blockchain, ni vigumu kutabiri hatma.
Jaribio na makosa ni sehemu ya kazi, na huruhusu uvumbuzi. Ni muhimu kwa wasanidi wa teknolojia hizi kuchukua tahadhari na kuhakikisha kuwa wanaboresha mifumo yao kwa uangalifu ili kufikia malengo yaliyowekwa. Hapo ndipo thamani ya ushirikiano na ubunifu inapoingia na kuwa muhimu kwa maendeleo ya siku zijazo. Kwa kumalizia, tahadhari ya Buterin inatufundisha kuwa hatari zinaweza kuwepo popote, hata katika hali ambapo mwelekeo ni mzuri. Kila hatua inapaswa kuchukuliwa kwa makini, na kila mtandao wa Layer-2 unahitaji kufanyia kazi kusaidia na kutatua matatizo yao ikiwa wanataka kuwa sehemu endelevu ya mfumo wa kifedha wa siku zijazo.
Maendeleo mazuri, ubunifu na ushirikiano wa karibu kati ya wadau wote utaleta mafanikio na kulinda mitandao ya L2 dhidi ya hatari zinazoweza kuonya wakati wake wa kukabiliwa na changamoto kubwa.
