Katika soko la mafuta la kimataifa, mabadiliko ya bei ya mafuta ni jambo linaloshughulishwa sana na watumiaji, wawekezaji, na wataalamu wa biashara. Hivi karibuni, bei ya mafuta ya West Texas Intermediate (WTI) imeonyesha kushuka kwa kiasi fulani, ikiangazia karibu dola 75.00 kwa pipa, huku kukiwa na wasiwasi kuhusu mahitaji ya mafuta kutoka China na hatari za usambazaji kutoka Libya ambayo inaweza kuzuia kuanguka kwa bei. Kwenye kipindi cha hivi karibuni, bei ya WTI ilipungua hadi $75.15 mapema katika kipindi cha asubuhi cha Alhamisi.
Mabadiliko haya hayakuja kwa bahati mbaya, bali yanatokana na hasa hali ya uchumi wa China. Uchumi wa China, ambao ni mtumiaji mkubwa zaidi wa mafuta duniani, umeonyesha dalili za kukereketwa na hivyo kusema kuwa mahitaji ya mafuta yanaweza kuwa dhaifu. Amarpreet Singh, mchambuzi wa Barclays, alisisitiza kwamba, "Mahitaji nchini China yamebaki kuwa dhaifu, na matarajio ya kuongezeka kwa mahitaji katika nusu ya pili ya mwaka bado hayajawa na dalili za uhakika." Moja ya mambo muhimu yanayoathiri bei za mafuta ni taarifa za akiba za mafuta, ambapo hivi karibuni Shirika la Nishati la Marekani (EIA) liliripoti kuwa akiba ya mafuta imepungua lakini si kwa kiwango kilichotarajiwa. Kulingana na ripoti hiyo, akiba ya mafuta nchini Marekani ilishuka kwa shehena ya milioni 0.
846 hadi milioni 425.2, jambo ambalo linadhihirisha kuwa soko linaweza kuwa na ongezeko kidogo la mahitaji, ingawa ilikuwa chini ya makadirio ambayo yalitarajiwa kupungua kwa milioni 3.0. Katika upande mwingine, hatari za usambazaji kutoka Libya zinaweza kusaidia kuzuia bei kushuka zaidi. Wakati wa mataifa mengi, Libya imekuwa na nafasi muhimu katika uzalishaji wa mafuta, na wakati hali za kisiasa zinapoanza kutetereka, inaweza kutokea changamoto kubwa za usambazaji.
Giovanni Staunovo, mchambuzi wa UBS, alionyesha kuwa "kuanguka kwa usambazaji kutoka Libya kunaweza kuimarisha soko la mafuta, hasa ikizingatiwa kuwa pipa halisi linalondolewa." Hali hii, kwa hivyo, inaweza kusaidia kuulinda WTI dhidi ya kushuka zaidi, kwa sababu mabadiliko ya kisiasa katika nchi hiyo yanaweza kuchangia kwa kuondoa pipa la mafuta katika soko. China, kama mtawala wa soko la mafuta, inacheza jukumu kuu katika kuhakikisha mahitaji yake yanatimizwa kila wakati. Hivi sasa, wataalamu wanakadiria kuwa, ukosefu wa kuongezeka kwa mahitaji ya mafuta kutoka China huenda ukawa na madhara makubwa kwenye bei za mafuta duniani. Wanapofikiria kuhusu hali ya uchumi, kuna wasiwasi kuwa ukuaji dhaifu katika uchumi wa China huenda ukakwamisha msingi wa uchumi wa kimataifa.
Hii ni kutokana na ukweli kwamba China inatumia asilimia kubwa ya mafuta katika viwanda vyake, nishati, na usafirishaji. Ili kuelewa ni vipi hali hii inavyoweza kuathiri soko la mafuta, tunahitaji pia kuangalia jinsi hali ya kisiasa inavyoweza kuathiri uzalishaji wa mafuta. Libya, ambayo ina akiba kubwa ya mafuta, imekuwa ikikumbwa na mizozo ya kisiasa na mashindano ya kisiasa kati ya serikali mbili zinazoshindana. Hali hii imechochea tetesi kuhusu usafirishaji wa mafuta, na inaweza kusababisha kumekuwa na uhaba wa mafuta sokoni. Wakati utekelezaji wa sera za OPEC na nchi nyingine zinazozaa mafuta unachukuliwa kama kipengele muhimu katika kushikilia bei za mafuta, athari zisizokuwa za moja kwa moja kutoka kwa nchi kama Libya zina dhara kubwa katika soko.
Ingawa OPEC inaweza kuamua kupunguza uzalishaji ili kudumisha bei, ikiwa Libya itashindwa kupeleka mafuta yake, soko linaweza kukumbwa na uhaba, na hivyo kuathiri bei za mafuta kwa muda mrefu. Kushuka kwa bei ya WTI kunaweza pia kuathiriwa na hali nyingine, kama vile mabadiliko ya thamani ya dola la Marekani. Dola la Marekani linapokuwa na nguvu, thamani ya bidhaa za mafuta, ambayo kwa kawaida inauzwa kwa dola, inaweza kuongezeka, hivyo kupunguza hamu ya kununua mafuta. Kwa upande mwingine, ikiwa dola inashuka, bei ya mafuta inaweza kuwa nafuu zaidi kwa wanunuzi wa kimataifa, hivyo kuongeza mahitaji. Hata hivyo, kipengele kisichoweza kupuuzia ni athari za mazingira na sera za mazingira zinazojitokeza duniani.
Hali ya hewa, mabadiliko ya tabianchi, na sheria zinazozunguka uzalishaji wa mafuta zinaweza kuwa na athari kubwa kwa bei hizo. Vikwazo hivi vinaweza kuongeza gharama za uzalishaji, na hatimaye kuathiri bei ya bidhaa. Katika hali hii, ni wazi kwamba bei za WTI zinategemea mambo mengi yanayohusiana na mahusiano ya kimataifa, uchumi wa ndani, na hata mabadiliko ya kisiasa. Watumiaji na wawekezaji wanapaswa kufuatilia kwa karibu hali hizi zinazobadilika ili kubaini jinsi zitakavyoathiri soko la mafuta katika siku zijazo. Tunapaswa kusubiri kuona kama China itaweza kuonyesha dalili za kuimarika au kama Libya itaweza kuweka usambazaji wake katika hali nzuri ili kusaidia kuimarisha soko.
Kupitia uhakika wa usambazaji na udadisi wa mahitaji, soko la mafuta linaweza kuwa na mwelekeo wa kupanda, lakini haijulikani ni vipi itakavyokuwa wakati wa mabadiliko haya. Kwa sasa, bei ya WTI inaonyesha mwendo wa chini, lakini kamwe haijulikani ni lini hali itabadilika. Wakati huo, wachambuzi na wawekezaji wataendelea kufuatilia msemo huu wa zamani: "soko huchukua muda mrefu kubadilika, lakini linaweza kuwa na mkondo mzito wa haraka.".
