Katika ulimwengu wa siasa, hakuna kiongozi aliyechukua nafasi kama Donald Trump. Katika kipindi cha miaka yake ya utawala na hata baada ya kuondoka madarakani, Trump amekuwa akionyesha tabia ambazo zimegeuka kuwa za kawaida kwake. Katika muktadha huu, hati mpya ya sanaa iitwayo “Stopping the Steal” inatoa mwangaza wa karibu juu ya jinsi Trump anavyotafuta “ndugu wa yes” ili kuratibu na kushikilia madai yake ya udanganyifu wa uchaguzi. Hati hii, ambayo iliporomoka kwa mara ya kwanza mnamo Septemba 17, inachunguza kipindi muhimu katika historia ya Marekani, kuanzia siku ya uchaguzi wa rais ya mwaka 2020 hadi machafuko ya Januari 6, 2021, wakati wafuasi wa Trump walipovamia jengo la kihistoria la Capitol. Wakati tukio hilo linaweza kuonekana kama kilele cha ghafla cha maandamano ya kisiasa, hati hii inaonyesha kwamba ni matokeo ya miaka ya malalamiko na kusisitiza kwa Trump kwamba uchaguzi huo ulifanyika kwa udanganyifu.
Miongoni mwa watu waliozungumziwa katika hati hii ni Stephanie Grisham, ambaye aliwahi kuwa afisa wa Ikulu ya Trump. Grisham anasema wazi kuhusu tabia ya Trump ya kinasibu, akisema, “Anajua alishindwa, lakini yeye ni narcissist na kiburi chake hakiwezi kukubali kushindwa.” Kauli yake inadhihirisha jinsi Trump anavyohitaji kuthibitishwa na watu wanaopongeza na kuunga mkono fikra zake, bila kujali ukweli. Katika upeo mpana wa hati hii, tunapata picha ya mikakati anayotumia Trump ili kuimarisha madai yake ya udanganyifu. Kwanza kabisa, anategemea kundi la watu wanaotaka kumridhisha—“ndugu wa yes”—ambao wanaibua na kuunga mkono nadharia zake.
Kundi hili linajumuisha mawakili maarufu kama Rudy Giuliani na Sidney Powell, ambao walijulikana kwa kuanzisha kampeni kubwa ya vyombo vya habari ikilenga ubadilishaji wa matokeo ya uchaguzi. Giuliani, ambaye aliwahi kuwa meya wa New York, alikuwa na sauti kubwa katika kampeni hiyo ya kutafuta ukweli wa uchaguzi. Katika mkutano mkuu wa Januari 6, alitoa kauli ya kupingana, akisema: “Ikiwa tutakosea, tutakuwa kipande cha dhihaka… lakini ikiwa tuko sawa, wengi wao wataenda jela.” Maneno haya yanaonyesha jinsi walivyokuwa tayari kutafuta kujitetea hata kwa njia za kiharamia ili kuhalalisha matendo na madai yao. Mwanasiasa mwingine aliyeangaziwa katika hati hii ni Jacob Chansley, maarufu kama “QAnon Shaman,” ambaye alihusika kwa karibu na matukio yaliyoanzia kwenye mikutano ya Trump.
Chansley alikuwa moja ya picha zinazohusishwa sana na waandamanaji wa Januari 6, akiwa amevaa mavazi ya kipekee. Alijijengea umaarufu katika mitandao ya kijamii akidai kwamba Trump alimtuma kufanya hivi, hali ambayo iliongeza nguvu kwa agenda ya Trump. Katika kiwango hiki, Chansley anakuwa mfano wa jinsi wafuasi wanavyoweza kujiingiza kwenye mitandao ya uongo na njama zisizo na msingi. Kwa upande mwingine wa hadithi, hati hii pia inashughulikia maafisa wa GOP ambao walikataa kuwa sehemu ya njama hiyo. Bil Barr, aliyekuwa Mwanasheria Mkuu wa Marekani, alitoa kauli thabiti akisema, “Hatujaona ushahidi wowote wa udanganyifu wa uchaguzi.
” Alijiondoa katika nafasi yake, akijua kuwa hakuwa na nafasi ya kuendeleza madai yaliyokuwa yakishindwa na ukweli. Bowers, aliyeuliwa kutokana na shinikizo la Trump na Giuliani, anaeleza kwa wazi jinsi alivyokataa kutekeleza maagizo yao. Hii inaonyesha kutokuwepo kwa ushahidi wa dhati unaoashiria madai ya udanganyifu wa uchaguzi. Kila mmoja wa waliohusika anatoa picha halisi ya ugumu wa kusimama na ukweli ndani ya mfumo ambao unahitaji uaminifu na uwazi. Katika hati hii, tunapata dira zaidi ya tabia za kibinadamu, ambapo ubinafsi wa Trump unachukua nafasi kuu.
Hasira na kutokubaliana kumemfanya asikubali ukweli ikiwa ni pamoja na matokeo ya uchaguzi. Anatengeneza mazingira ambapo wale wanaomzunguka wanapaswa kuwa tayari kusema tu kile anataka kusikia. Hili haliwezi kuwa rahisi kwa wale wanaofanya hivyo, lakini wapo ambao hawana chaguo tofauti kwa sababu ya hofu ya kutengwa au kufukuzwa. Jumatatu hiyo moja ya harakati, Trump anazungumza kwa watu wanaomzunguka, wote wakiwa ni wapinzani wa ukweli. Hii ni hali ambayo inastahili kuchunguzwa kikamilifu na waandishi wa habari na wataalamu wa masuala ya kisiasa.
Kila hatua anayochukua ni njia ya kuonyesha ushindani wake wa ndani, ambapo hajali ni nini kinachotokea nchini—aliangalia tu jinsi ya kufikia malengo yake mwenyewe. Mfano mwingine wa magumu hukumbwa na wanawake wa uchaguzi, ambao Giuliani aliwawashia kwa shutuma zisizo na uthibitisho. Alitetea madai dhidi yao ambayo yalisababisha vitisho vya kifo dhidi yao, huenda kuashiria jinsi dhana na unyanyasaji wa kijinsia vinaweza kutumiwa kama silaha kwa wafuasi wa Trump. Kwa ujumla, hati hii inatoa wito wa kutafakari jinsi siasa za Marekani zinavyoweza kuwa na athari za muda mrefu katika jamii. Madai ya udanganyifu wa uchaguzi yamegeuza umma kuwa na mizio ya kisiasa na kijamii ambayo itachukua muda mwingi kurekebisha.
Kuanzia kwenye uongo huo wa uchaguzi, wako wale wanaoshughulika kuhamasisha na kuzaa tabia za uongo katika jamii. Wakati hati hii inahitimishwa, tunakabiliwa na ukweli kwamba siasa za Trump zinaweza kuibua maswali makubwa kuhusu demokrasia katika nchi. Mwandiko huu unatia msisitizo kuwa ni jukumu la kila raia kutathmini ukweli, kuwaomba viongozi wao uwazi na kuweka wazi masuala ya msingi katika muktadha mzuri. Mkataba huu wa urithi wa kisiasa unadhihirisha jinsi umma unavyoweza kutekwa na wazo la udanganyifu uliozaa matukio ya machafuko. Kwa hivyo, hadithi ya Trump haishindikani na inahitaji uwepo wa sauti za ukweli na ujasiri katika kusimama dhidi ya kudanganywa na kudanganya.
Katika kipindi hiki cha uchaguzi wa 2024, mafunzo kutoka kwa “Stopping the Steal” yanaweza kuwa na umuhimu mkubwa, kwani kuna uwezekano wa kurudiwa kwa tabia hizo na majaribio mengine kama hayo. Haya yote yanaendelea kutuonyesha kuwa ni lazima kila mmoja wetu awe na hisia za uwazi, uaminifu, na ukweli, ili kujenga demokrasia yenye uwezo wa kustahimili na kupambana na wimbi la uongo.
