Kichwa: Hatari ya Sarafu za Kidijitali: Kiongozi wa Benki Kuu ya India Atahadharisha Kuhusu Matarajio ya Kisoja cha Kifedha Katika siku za hivi karibuni, wasiwasi kuhusu usalama wa kifedha kutokana na sarafu za kidijitali umekuwa ukiongezeka duniani kote. Kiongozi wa Benki Kuu ya India, Shaktikanta Das, ametoa onyo kali kuhusu hatari ambazo sarafu hizi zinaweza kuleta katika mfumo wa kifedha wa nchi na ulimwengu kwa ujumla. Katika mahojiano na CNBC, Das alieleza kwamba kuwa na sarafu za kidijitali kunaweza kuleta changamoto kubwa na hatari ambazo huenda zikasababisha mzozo wa kifedha. Katika kipindi cha miaka michache iliyopita, sarafu za kidijitali kama Bitcoin, Ethereum, na nyinginezo zimekuwa zikipata umaarufu mkubwa. Watu na mashirika wanawekeza mamilioni ya dola katika hizi sarafu, bila kuelewa machafuko yaliyo nyuma ya soko hilo.
Das alisisitiza kwamba soko la sarafu za kidijitali ni lisilodhibitiwa na kwamba hakuna mfumo wa ulinzi dhidi ya hatari zinazoweza kujitokeza. Tofauti na mifumo ya kifedha ya jadi, ambapo benki na taasisi za kifedha zina kanuni zinazozifanya zifanye kazi kwa usalama na uwazi, sarafu za kidijitali zinategemea teknolojia ya blockchain ambayo inaweza kuwa vigumu kudhibiti. Kiongozi huyo alielezea wasiwasi wake kuhusu jinsi sarafu hizi zinavyoweza kufanikisha shughuli za uhalifu, ukiwemo utakatishaji wa fedha, kudanganya watu, na hata kufadhili matumizi ya silaha za hali ya juu. Biashara nyingi zinategemea sarafu za kidijitali kama njia ya kufanya biashara bila kupitia benki au taasisi nyingine za kifedha. Hali hii inatoa mwanya kwa wahalifu kutumia sarafu hizi kwa ajili ya shughuli zisizo halali.
Aidha, Das alionyesha jinsi sarafu za kidijitali zinavyoweza kuathiri sera za kifedha za nchi. Kwa mfano, ikiwa watu watahamasika zaidi kuwekeza katika sarafu za kidijitali badala ya akiba za jadi, inaweza kusababisha kupungua kwa fedha zinazopatikana kwenye benki, na hivyo kuhatarisha utulivu wa kifedha. Kwingineko, kama sarafu hizi zitakuwa ni zana muhimu ya biashara, inaweza kuibua maswali kuhusu udhibiti wa serikali na uwezo wa benki kuu kudhibiti soko. Kimsingi, Das alisisitiza umuhimu wa kuanzishwa kwa kanuni na sheria madhubuti ili kudhibiti soko la sarafu za kidijitali. Hali hii inahitaji ushirikiano wa kimataifa kati ya nchi mbalimbali ili kuhakikisha kuwa sarafu hizi haziathiri mfumo wa kifedha wa dunia.
Ni wazi kwamba wakati sarafu za kidijitali zinaweza kutoa fursa nyingi, pia zinaweza kuleta changamoto kubwa. Miongoni mwa mapendekezo ya Das ni kuanzishwa kwa mfumo wa udhibiti wa kimataifa wa sarafu za kidijitali ambao utachangia katika kuimarisha usalama wa kifedha na kuzuia matukio ya kihalifu. Hata hivyo, bado kuna changamoto kubwa katika kufikia makubaliano kati ya nchi mbalimbali, kwani kila nchi ina mtazamo wake juu ya sarafu za kidijitali. Wakati huu, sarafu za kidijitali zinapanuka duniani kote lakini mustakabali wake bado ni wa kutatanisha. Katika nchi nyingi, bado hakuna sheria wazi kuhusu matumizi na biashara ya sarafu hizi.
Hali hii inawafanya wawekezaji kuwa na wasiwasi kuhusu hatari zinazoweza kujitokeza. Katika mahojiano, Das alitaja mfano wa hali ya uchumi wa India na jinsi inavyojibu kupanda kwa sarafu za kidijitali. India imekuwa na mkakati mzito wa kuanzisha sarafu yake ya dijitali, ambayo itadhibitiwa na benki kuu. Hii ni hatua ya kujaribu kukabiliana na changamoto zinazotokana na sarafu za kidijitali zisizodhibitiwa. Benki Kuu ya India inataka kuhakikisha kuwa fedha za kidijitali zinazotumiwa na raia ni salama na zinafuata kanuni za kifedha.
Kiongozi huyo pia aliongeza kuwa wakati sarafu za kidijitali zinaweza kuonekana kuwa na faida kubwa, ukweli ni kwamba hatari hizo zinaweza kuja kwa gharama kubwa. Hivyo, ni muhimu kwa wachumi, wawekezaji, na serikali kuchukua hatua za tahadhari ili kujikinga na matukio mabaya. Mapendekezo yake ni muhimu sana katika kufanyakazi kuhakikisha kwamba dunia inajifunza kutokana na makosa yaliyofanyika katika masoko ya kifedha hapo awali. Mbali na kukabiliana na hatari hizo, mafanikio ya sarafu za kidijitali yanategemea pia namna zinavyoadhimishwa na jamii na mfumo wa kifedha. Mabadiliko katika mtazamo wa umma yanaweza kuathiri jinsi sarafu hizi zinavyotumiwa.
