Katika ulimwengu wa teknolojia ya kisasa, wizi wa fedha za kidijitali umegeuka kuwa tatizo kubwa linalohatarisha usalama wa ekonomia za kidijitali duniani kote. Moja ya matukio makubwa zaidi ni wizi wa $234 milioni kutoka kwa soko maarufu la sarafu za kidijitali nchini India, WazirX. Hili lilikuwa tukio la kushtua sana na limetanda hofu miongoni mwa wawekezaji wa sarafu za kidijitali na wachambuzi wa sekta hiyo. Katika wiki chache zilizopita, habari zimeibuka kwamba hacka aliyetekeleza wizi huo ameanza kusafisha fedha hizo, hatua inayomaanisha kuwa anajaribu kuficha alikozi wa fedha hizo kutoka kwa mamlaka na wachambuzi wa blockchain. Kulingana na ripoti, hacka huyo alihamisha Ether token 2,500, sawa na thamani ya dola milioni 6.
3, kwa huduma ya Tornado Cash, ambayo ni maarufu kwa kuacha kidukizo kidogo katika historia ya fedha za kidijitali. Operesheni hii ya kuhama fedha ilifanyika siku chache tu baada ya viongozi wa WazirX kuzungumzia juhudi zao za kurejesha fedha zilizopotea. Wakati hacka huyo akihamisha fedha, uongozi wa WazirX, ukiwa chini ya uongozi wa mwanzilishi Nischal Shetty aliye na makao yake Dubai, ulikuwa unajaribu kupunguza hofu ya wawekezaji na kuwajulisha kuhusu hatua zinazochukuliwa kurejesha fedha hizo. Hacka huyo, ambaye bado hajafahamika kwa jina lake, alihusika katika wizi huu mkubwa mwezi Julai. Katika wizi huo, jumla ya watumiaji milioni 4 walikabiliwa na athari mbaya.
Hii inadhihirisha jinsi wizi wa fedha za kidijitali unavyoweza kudhuru imani ya umma katika soko hili, huku tayari ikikumbwa na changamoto kadhaa kama vile kodi ya muamala ambayo imehamasisha watumiaji wengi kujiondoa. Wataalamu wa blockchain kutoka kampuni ya Arkham Intelligence wameonyesha kuwa uhamishaji wa fedha kutoka kwa hacka ni ushahidi wa ugumu wa kurejesha mali hizo. Kwa upande mmoja, hatua ya hacka kuhamisha fedha kwa mtoa huduma anayejulikana kama Tornado Cash ni ishara kwamba ana ufahamu mzuri wa jinsi ya kukwepa sheria na wasimamizi. Tornado Cash ni huduma inayojulikana kwa kuondoa kidhibiti kutoka kwa shughuli za kifedha na kuwafanya wawe vigumu kufuatiliwa. Ingawa maelezo zaidi kuhusu jinsi hacka alivyoweza kuingia kwenye mfumo wa WazirX na kuiba fedha hizo bado yanatafutwa, baadhi ya wachambuzi wameanzisha nadharia kwamba hacka huyo anaweza kuwa na uhusiano na Korea Kaskazini.
Hii si ajabu, kwani nchi hiyo imekuwa ikitumia mashambulizi ya mtandao kama njia ya kupata fedha za kigeni. Nischal Shetty, katika mkutano wa waandishi wa habari, alieleza kuwa kuna alama kwenye mtindo wa uhalifu wa hacka ambazo zinafanana na zile zinazotumiwa na wahalifu wa Korea Kaskazini. Hatua ya hacka kujihusisha na shughuli za uhalifu wa mtu binafsi imeongeza wasiwasi miongoni mwa wateja wa WazirX, ambao wanategemea jukwaa hili kuhifadhi mali zao za kidijitali. Wengi wameeleza hasira zao katika mitandao ya kijamii na kutaka hatua zichukuliwe kurejesha fedha zao. Kwa upande mwingine, kampuni ya Zettai Pte, ambayo ndio mzazi wa WazirX, imeweka wazi kuwa inakabiliwa na mchakato wa up restructuring nchini Singapore.
Hali hii inaeleza kuwa kuna migogoro ya muda mrefu kuhusu umiliki wa WazirX, ambayo imesababisha sio tu ukosefu wa uwazi lakini pia kushindwa kutoa msaada unaohitajika kwa watumiaji. Wakati wa hali hii ya wasiwasi, soko la hisa nchini India linaendelea kufanya vizuri, likivutia wawekezaji wengi ambao wanashtumiwa katika wizi wa sarafu za kidijitali. Hali hii inatoa picha ya uvunjifu wa kujiamini kati ya sekta tofauti za uwekezaji, na kudhihirisha jinsi masoko ya thamani yanaweza kuwa tofauti hata wakati wa janga. Kama wizi huu unavyoendelea, inakabiliwa na maswali mengi kuhusu usalama wa masoko ya fedha za kidijitali na jinsi wanavyoweza kulinda fedha za wateja wao. Je, ni wapi wateja wa WazirX wangeweza kuweka imani yao? Na je, kampuni hizi zitaweza kurejesha malalamiko ya wateja wakati hatari za wizi huo zikiendelea? Wakati wakosoaji wakiangazia mchakato wa kurejesha fedha za walengwa wa wizi huo, ni wazi kuwa jambo hili linahitaji ushirikiano wa karibu kati ya mameneja wa masoko ya fedha za kidijitali na vyombo vya sheria ili kuhakikisha ufuatiliaji wa shughuli za kimtandao.
Juhudi sahihi za kurejesha na kuimarisha usalama wa mifumo ya kifedha ya kidijitali zitaweza kuwasaidia wateja kudhibiti na kulinda mali zao kwa njia bora. Katika kipindi hiki cha mabadiliko na changamoto, kuna haja ya kuimarisha sheria na taratibu zinazohusiana na fedha za kidijitali ili kuhakikisha kuwa watumiaji wanapata usalama ambao wanautafuta. Wakati huohuo, ni muhimu kwa wachambuzi wa masoko kuelewa tabia za wahalifu wa mtandao na kuhakikisha kuwa taarifa sahihi zinapatikana ili kuwa na uwezo wa kukabiliana na mafanikio ya wizi kama huu. Katika hitimisho, tukio hili la wizi la WazirX halijawa hitimisho, ingawa limetoa funzo muhimu kwa soko la fedha za kidijitali. Itatoa mwanga wa jinsi sekta hii inavyoweza kudhibitiwa na kuboreshwa ili kutatua changamoto za usalama, ikiwa ni pamoja na kudhibiti wizi wa fedha za kidijitali.
WazirX na masoko mengine ya fedha za kidijitali wana kazi kubwa ya kufanya ili kurejesha imani ya walengwa kwani hali ya sasa inazidi kuwa tete.
